Türkiye, çocuk işçiliğiyle mücadelede dijital izleme sistemleri, çok paydaşlı saha çalışmaları ve uluslararası iş birlikleriyle ölçülebilir sonuçlar elde eden yeni nesil bir model uyguluyor.
Türkiye, özellikle mevsimlik tarım başta olmak üzere çocuk işçiliği riski yüksek alanlarda yalnızca çocuğu sahadan çekmeye odaklanan klasik yaklaşımların ötesine geçerek, aileyi güçlendiren, işveren davranışlarını dönüştüren ve yaşam koşullarını iyileştiren bütüncül bir mücadele modeli yürütüyor.
Bu kapsamda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, İŞKUR ve SGK birimleriyle 81 ilde koordineli bir yapı kurarak çok paydaşlı bir izleme ve müdahale mekanizması geliştiriyor.
Türkiye genelinde oluşturulan Çocuk İşçiliği ile Mücadele Birimleri, risk altındaki çocukları tespit eden, yönlendiren ve takip eden en önemli saha yapıları olarak öne çıkıyor.
İŞKUR, SGK ve Aile ve Sosyal Hizmetler teşkilatının ortak çalışmasıyla hem merkezde hem yerelde güçlü bir koordinasyon sağlanıyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, mücadeleyi METİP fonları, Avrupa Birliği kaynakları, ILO ve UNICEF projeleri gibi farklı finansman kanallarıyla destekliyor.
Bu sayede sahadaki uygulamalar esnek, sürdürülebilir ve kapsayıcı bir mali altyapıya kavuşuyor.
2024 yılında yürürlüğe giren “Mevsimlik Tarım İşçileri” konulu Cumhurbaşkanlığı Genelgesi, çocuk işçiliğiyle mücadelede koordinasyonu güçlendirdi.
Sekiz ilde düzenlenen bölgesel çalıştaylar, sahadaki aktörleri aynı masaya taşıyarak ortak çözüm üretme kapasitesini artırdı.
14 Şubat 2025’te yapılan Mevsimlik Tarım İşçiliği İzleme ve Değerlendirme Kurulu’nun ilk toplantısı ise karar alma süreçlerini hızlandıran yeni bir kurumsal yapı oluşturdu.
Mevsimlik tarım işçilerinin çalışma ve yaşam koşullarını takip etmek için geliştirilen e-METİP sistemi, çocuk işçiliği riskini tüm sektörlerde izleyebilecek şekilde genişletildi.
Bu sistem sayesinde: Risk altındaki çocuklar anlık olarak izlenebiliyor, İlgili hizmetlere hızlı yönlendirme yapılabiliyor, Koruma tedbirleri gecikmeden devreye alınabiliyor.
Türkiye’nin çocuk işçiliğiyle mücadelede dijital dönüşümü güçlendiren bu altyapı, modelin uluslararası alanda örnek gösterilmesine de katkı sağlıyor.
Mevsimlik Tarımda Çocuk İşçiliğinin Önlenmesi Projesi, yaklaşık 1,5 milyar liralık bütçesi ile Türkiye’nin sahada en kapsamlı ve etkili projelerinden biri olarak uygulanıyor.
Proje kapsamında: Binlerce çocuk yeniden eğitime yönlendirildi, Ailelere sosyal destek sağlandı, Geçici yerleşim alanlarının yaşam koşulları iyileştirildi, Tarım aracıları ve muhtarlar dahil olmak üzere yerel aktörlerin kapasitesi artırıldı.
Ayrıca METİP alanlarının güçlendirilmesi, tarlalarda seyyar tuvaletler ve güvenlik önlemleri, çocuklara kıyafet, kırtasiye, beslenme ve hijyen desteği gibi uygulamalar sahada doğrudan etki yaratıyor.
Projede yalnızca temel ihtiyaçlar değil, sosyal ve kültürel faaliyetler de önemli bir yer tutuyor.
Yaz kampları, üniversite gezileri ve kültürel etkinlikler aracılığıyla binlerce çocuğun yaşam deneyimi zenginleştiriliyor. Tarım işverenlerinin ve aracıların sertifikasyon süreçleri de davranış dönüşümünü destekleyen önemli bir uygulama olarak öne çıkıyor.
Türkiye’nin çocuk işçiliğiyle mücadelesine uluslararası iş birlikleri de güç katıyor.
UNICEF ile hayata geçirilen ve bütçesi 5 milyar lirayı aşan yeni proje, 2 Haziran 2025 itibarıyla uygulanmaya başladı. Projenin en az 5 bin çocuğa doğrudan erişmesi hedefleniyor.
Ortak proje; çocukların eğitim yoluyla güçlendirilmesini, kurumların kapasite gelişimini, tedarik zincirlerinde risk azaltılmasını, Türkiye’nin BM İş Dünyası ve İnsan Hakları Rehber İlkeleriyle uyumlu politikalarının görünürlüğünü artırmayı amaçlıyor.
Türkiye, İttifak 8.7 Küresel Ortaklığı kapsamında rehber ülke statüsüyle hem kendi yol haritasını oluşturuyor hem de deneyimlerini diğer ülkelere aktarıyor.
Yetkililer, dijital izleme mekanizmaları ve çok kanallı finansman modelleriyle desteklenen bu yapının, Türkiye’yi uluslararası alanda örnek gösterilen ülkelerden biri haline getirdiğini belirtiyor.
Yetkililer, çocuk işçiliği gibi hassas bir konuda yanlış veya eksik bilgiye dayalı haberlerin, kurumlar tarafından eşgüdüm içinde yürütülen çalışmaları gölgelediğini vurguluyor.
Tüm aktörlerin doğru bilgi ve ortak sorumluluk anlayışıyla hareket etmesinin, ulusal ve küresel ölçekte verilen mücadeleyi güçlendireceği ifade ediliyor.
Yorum Yazın