Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, hasadı başlayan kayısıya ilişkin yazılı bir değerlendirme yaptı.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, hasadı başlayan kayısıya ilişkin yazılı bir değerlendirme yaptı.
Bayraktar, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre, 2022 yılında dünya genelinde 558 bin hektar alanda 3 milyon 863 bin ton kayısı üretimi gerçekleştirildiğini belirtti.
Bayraktar, "Ülkemiz, 803 bin ton üretim ile dünya kayısı üretiminin yüzde 20,8'ini gerçekleştirerek ilk sırada yer aldı.
Türkiye’yi, yüzde 11,7 pay ile 451 bin ton üretimle Özbekistan ve yüzde 7,9 pay ile 305 bin ton üretimle İran izliyor" dedi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2023 yılında Türkiye'de 1 milyon 450 bin dekar alanda 750 bin ton kayısı üretildi.
Malatya, 328 bin 767 ton üretimle ülke genelinde ilk sırada yer alırken, Mersin 156 bin 950 ton üretimle ikinci sırada bulunuyor.
Kahramanmaraş, Hatay ve Iğdır ise yüzde 5'er pay ile bu illeri takip ediyor.
Geçen yıl 750 bin ton olan kayısı üretiminin, bu yıl yüzde 6,7 artışla 800 bin ton olacağı öngörülüyor.
Bayraktar, FAO verilerine göre, 2022 yılında dünya genelinde 472 milyon dolar karşılığında 362 bin ton taze kayısı ve 514 milyon dolar karşılığında 134 bin ton kuru kayısı ihracatı gerçekleştiğini belirtti.
Türkiye, hem taze hem de kuru kayısı ihracatında dünya lideri konumunda bulunuyor.
TÜİK verilerine göre, 2023 yılında Türkiye'nin kayısı ve yan ürünlerinden 503 milyon 353 bin dolar ihracat geliri sağlandı.
2023 yılında 71 bin 486 ton taze kayısı ve 70 bin 535 ton kuru kayısı ihracatı gerçekleştirildi. Taze kayısı ihracatından 58 milyon 634 bin dolar, kuru kayısı ihracatından ise 402 milyon 178 dolar gelir elde edildi.
Bayraktar, "Kuru kayısı ihracatından elde edilen gelir, katma değerli ürün ihracatının ne kadar kıymetli olduğunu net bir şekilde gösteriyor" dedi.
Bayraktar, normallerin üzerinde gerçekleşen sıcak havanın kayısı hasadının erken başlamasına neden olduğunu belirtti. Yeni sezona rağmen kayısının geçen yılın fiyatlarıyla piyasada işlem gördüğünü belirten Bayraktar, tüccarların yüksek rekolteyi fırsat bilerek geçen sezonun fiyatlarını verdiklerini söyledi.
Geçen yıl 30 liradan satılan taze kayısıya bu yıl tüccarların 33 lira fiyat verdiğini, kuru kayısı fiyatlarının ise geçen yılki 200 lira seviyelerinden bu yıl 130-140 lira seviyelerine gerilediğini ifade etti.
Son bir yılda mazot fiyatlarında yüzde 109, gübre fiyatlarında yüzde 37 ve tarım ilacı fiyatlarında yüzde 67 artış olduğunu belirten Bayraktar, bu yıl kayısı üreticisini bir de sulama ücretlerinin zorladığını söyledi.
Yüksek sıcaklıklar nedeniyle daha fazla sulama yapıldığını, artan sulama ücretlerinin yanı sıra sulama sayısının da artmasının maliyetleri daha fazla artırdığını belirtti.
Ayrıca, geçen yıl 450 lira olan toplama işçiliğinin bu yıl 1000 liraya çıktığını ifade etti.
Mayıs ayı üretici-market fiyat değişimlerinde üreticide 140 lira olan kuru kayısının, marketlerde 362 lira 76 kuruşa satıldığını belirten Bayraktar, üreticilerin maliyetlerini karşılayamazken kuru kayısının marketlerde yüzde 160 fazlaya satıldığını söyledi.
Sağlıklı beslenmeye yönelik artan çabaların kuru kayısının diyet listelerinde tercih edilen bir ürün olmasını sağladığını belirten Bayraktar, artan ilginin üreticiye refah olarak yansımasının beklenirken piyasada gerçekleşen düşük fiyatların üreticileri mağdur ettiğini ifade etti.
Bayraktar, geçen yıl yaşanan deprem felaketi sonrası yıkılan binaların, depoların ve tesislerin altında binlerce ton kayısının enkaz altında kaldığını, üreticilerin geçen sezonu zararla kapattığını belirtti.
Depremi yaşamış insanlara destek olmak, artan maliyetler ve ekonomik sıkıntılar karşısında üreticiyi korumak adına Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) kuru kayısı alımı yaparak piyasada fiyatları artırması gerektiğini vurguladı.
Yorum Yazın