İzmir’in hayvancılık üssü Halilbeyli’de bundan çok değil, 2 yıl önce 10 bini bulan büyükbaş hayvan varlığı 2 bin 500’e kadar düştü.
İzmir’in hayvancılık üssü Halilbeyli’de bundan çok değil, 2 yıl önce 10 bini bulan büyükbaş hayvan varlığı 2 bin 500’e kadar düştü.
Sadece Kurban Bayramı’nda 4- 5 bin büyükbaş havyan satışının gerçekleştiği ilçede hayvancılık yapanlar borç içinde kıvranırken, satılık arazi satışları tavan yaptı.
Halilbeyli’nin içine düştüğü durum yakın bir zamanda Ödemiş, Bergama, Menemen, Tire gibi hayvancılık yapılan ilçelerde de benzer gelişmeler yaşanacak mı endişesi yarattı.
KISIR DÖNGÜNÜN BAŞLANGICI
Üretici, tüccar, tüketici üçgenindeki kısır döngünün başlangıcı döviz kurunda yaşanan hareketlilik oldu. Doların biranda hızlı yükselişi ve ortaya çıkan maliyet enflasyonu ilk önce etkisini ithal girdiye bağımlı olan yem fiyatlarında gösterdi. Yemciler fiyat artışını anında yansıtırken, hayvan üreticisi bu artışı fiyatlarına yansıtamadı. Bu yapılan kontrolsüz ithalat et fiyatlarında çöküşe neden oldu. Yerli üreticiden hayvanı alıp kesen, pazarlayan tüccar ise piyasadaki nakit sıkışıklığı karşısında faizleri katlanan ticari kredi kullanmaktan başka seçenek bulamadı. Bu arada et talebinde bulunan yerel market zincirleri, hazır yemek firmaları ve en nihayetinde süt firmaları birbiri ardına konkordato ilan edince piyasada para sıkışıklığı had safhaya çıktı. Tüccar sattığı ürünün parasını tahsil edip, geriye dönüp üreticiye borcunu ödeyemedi. Bu kısır döngü İzmir’in hayvancılık merkezi Halilbeyli’de çöküşü hazırlayan etken oldu.
BUZDAĞININ GÖRÜNÜN YÜZÜ
İzmir Ticaret Borsası Başkan Yardımcısı Bülent Arman ise dolar kurundaki yükselişe bağlı olarak girdi maliyetlerinin arttığı sektöre ikinci darbeyi ticari kredi faizlerindeki yükselişin vurduğunu, ardından yaşanan iflas, konkordato gibi gelişmeler sonucunda parasını tahsil edemeyen üreticinin ne yapacağını bilemez bir duruma sürüklendiğine dikkat çekti. “Halilbeyli bizim en yakınımızdaki örnek” diyerek benzeri birçok gelişmenin Anadolu’nun hayvancılık yapılan il, ilçe ve köylerinde de yaşandığını vurgulayan Arman, “Bu durumdan sadece üreticiyi sorumlu tutmak doğru bir yaklaşım değil. Ticaretin aksaması bu duruma neden oldu ve yakın bir gelecekte, düzelme emaresi de ne yazık ki gözükmüyor. Sıkıntının daha da büyümeden çözümü için acil tedbir şart” dedi.
(BSHA- NİHAT DELİBAŞI)
Yorum Yazın