Her yedi erkekten birinin hayatında karşılaştığı prostat kanseri, 70 yaş üzeri erkeklerde her iki kişiden birinde görülmektedir.
Her yedi erkekten birinin hayatında karşılaştığı prostat kanseri, 70 yaş üzeri erkeklerde her iki kişiden birinde görülmektedir.
Erkekler arasında kansere bağlı ölümlerde ikinci sırada yer alan bu hastalık, erken teşhis edildiğinde neredeyse tamamen tedavi edilebilmektedir.
Bu nedenle, 40-45 yaşlarından itibaren düzenli üroloji kontrolleri ve PSA testi yaptırmak büyük önem taşımaktadır.
Acıbadem Maslak Hastanesi Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Ali Rıza Kural, prostat kanserinin erken evrede belirti vermediğini ve ailede kanser geçmişi varsa 40, yoksa 45 yaşından itibaren tarama testlerine başlanması gerektiğini belirtiyor.
PSA adı verilen kan testi, en önemli tarama yöntemlerinden biri olarak öne çıkıyor. Ancak bazı agresif kanser türleri, düşük PSA seviyelerine rağmen tehlike oluşturabildiğinden, parmakla rektal muayene de mutlaka yapılmalıdır.
Prof. Dr. Kural, robotik cerrahinin son dönemde daha çok tercih edildiğini ve bu yöntemle komplikasyonların azaldığını, ameliyat süresinin kısaldığını ve hastaların daha hızlı iyileştiğini ifade ediyor.
Robotik cerrahiden sonra cinsel fonksiyon kaybı ve idrar kaçırma gibi sorunların daha az yaşandığı da belirtiliyor.
Belirtiler Nelerdir?
Prostat kanseri, erken evrede genellikle belirti vermez.
Ancak, kanser büyüyüp idrar yolunu tıkamaya başladığında hastalar idrar yapmada zorluk çekmeye başlarlar.
Nadiren, idrarda yanma ya da menide kan görülmesi gibi şikayetler de ortaya çıkabilir.
Kanserin kemiklere metastaz yapması durumunda ise sırt, bel, kalça ve bacaklarda ağrı şikayetleri görülebilir.
Risk Faktörleri Nelerdir?
Araştırmalara göre, prostat kanseri vakalarının yaklaşık %10'unda kalıtsal faktörler rol oynamaktadır.
Anne ve babadan geçen bazı genlerin mutasyona uğraması, prostat kanseri riskini artırabilir.
Genetik mutasyonların yanı sıra, sigara, obezite ve ultraviyole ışınlarına maruz kalma gibi çevresel faktörler de riski yükseltebilir.
Ailede meme, kolorektal, over, pankreas veya prostat kanseri öyküsü olup olmadığı dikkatle sorgulanmalıdır.
Kimler Tarama Testi Yaptırmalı?
Aile geçmişinde meme, kolorektal, over, pankreas ya da prostat kanseri olan kişilerin 40 yaşından itibaren; bu tür bir geçmişi olmayanların ise 45 yaşından itibaren tarama testlerine başlaması önerilmektedir.
Prof. Dr. Ali Rıza Kural, yaş ilerledikçe prostat kanseri görülme sıklığının arttığını ve 65 yaş üzeri erkeklerin %60'ında prostat kanseri bulunduğunu ifade ediyor.
Ailede bir kişide prostat kanseri olması durumunda risk 2 kat, iki kişide olması durumunda ise 4 kat artmaktadır.
Erken Tanının Önemi
Prostat kanseri erken teşhis edilirse, neredeyse tamamen tedavi edilebilir.
Bu nedenle, PSA testi gibi tarama yöntemleri büyük önem taşır.
Ayrıca, BRCA 1 ve BRCA 2 genetik testleri ile ailesel riski olan hastalarda genetik mutasyon olup olmadığı da saptanabilmektedir.
Hangi Tarama Testleri Yapılabilir?
PSA testi, en yaygın kullanılan tarama yöntemidir. Ancak yüksek PSA seviyeleri kesin olarak kanser varlığına işaret etmediği gibi, düşük PSA seviyeleri de kanserin olmadığını garanti etmez.
PSA Velocity, serbest PSA'nın total PSA'ya oranı, 4K testi, idrarda PCa 3 testi ve Phi skoru testi gibi ek testler de şüphe uyandıran durumlarda kullanılmaktadır.
Şüphe devam ederse, multiparametrik prostat MR’ı çekilmeli ve gerekirse MR-TRUS füzyon biyopsisi yapılmalıdır.
Parmakla Muayene Gerekli mi?
PSA testi önemli olsa da PSA üretmeyen veya az üreten agresif kanser türlerinin araştırılması gerekir.
Bu nedenle, parmakla prostat muayenesi büyük önem taşır.
PSA değeri ne olursa olsun, parmakla muayenede sertlik hissedilmesi prostat kanseri şüphesi oluşturabilir.
Kanser Tanısı Konulduğunda Ne Yapılmalı?
Kanser tanısı konulduğunda, hastalığın "Klinik Önemli" mi "Klinik Önemsiz" mi olduğuna bakılmalıdır.
Patologlar, biyopsi materyalini inceleyerek tümörün agresiflik derecesine göre Gleason skoru adı verilen bir sonuç çıkarırlar.
Eğer Gleason skoru düşükse ve tümör küçükse, hastalar aralıklı PSA kontrolü ile takip edilebilir.
Gleason skoru yüksekse, Ga 68 PSMA PET taraması yapılarak hastalığın evresi hakkında bilgi edinilir.
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Prostat kanseri organa sınırlıysa ve hastanın yaşı ve genel sağlık durumu uygunsa, en etkili tedavi yöntemi cerrahidir.
Radikal prostatektomi adı verilen ameliyatta, prostatla birlikte meni keseleri ve bölgesel lenf düğümleri de çıkarılır.
Ameliyat sonrası ereksiyonun devam edebilmesi için prostat çevresindeki sinir-damar demetleri korunur.
Geçici idrar kaçırma sorunu 4-6 hafta içerisinde düzelir. Ameliyat için uygun olmayan hastalara ise radyoterapi uygulanabilir.
İleri evredeki hastalar için hormon tedavisi veya kemoterapi tercih edilmektedir.
Bazı durumlarda ise yalnızca tümörlü bölgenin tedavi edildiği "Fokal Tedavi" yöntemi uygulanabilir.
Robotik Cerrahinin Avantajları
Robotik cerrahinin açık ameliyata göre birçok avantajı bulunmaktadır.
Açık ameliyat, uzun iyileşme süresi, hastanede kalış süresinin uzaması, enfeksiyon riski ve büyük yara izleri gibi dezavantajlara sahiptir.
Robotik cerrahi ise daha hızlı bir iyileşme süreci sunar, kan kaybı çok azdır ve komplikasyon riski düşüktür.
Ayrıca, idrar tutma ve ereksiyon fonksiyonlarının geri kazanılması açısından da robotik cerrahi daha başarılı sonuçlar vermektedir.
Prostat Kanserinden Korunma Yolları
Prof. Dr. Ali Rıza Kural, prostat kanserinden korunmak için süt ve süt ürünlerinin aşırı tüketilmemesi, kalsiyum alımının kontrol altında tutulması gerektiğini vurguluyor.
Obezitenin de prostat kanseri riskini artırdığı bilinmektedir. Düzenli egzersiz yapmak, bol sıvı tüketmek, D vitamini takviyesi almak, sigaradan uzak durmak da korunma yolları arasında yer almaktadır.
Ayrıca, aşırı miktarda E vitamini ve folik asit alımının prostat kanseri riskini artırdığı da bilinmektedir.
Yorum Yazın