Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2024 yılı sonuçlarını açıkladı. Araştırma, 2023 yılını referans alarak Türkiye'deki gelir dağılımını, hanehalkı gelirlerini ve sosyal transferlerin etkilerini ele alıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2024 yılı sonuçlarını açıkladı. Araştırma, 2023 yılını referans alarak Türkiye'deki gelir dağılımını, hanehalkı gelirlerini ve sosyal transferlerin etkilerini ele alıyor.
Açıklanan verilere göre gelir dağılımında bazı olumlu gelişmeler yaşandı. Gini katsayısı 0,007 puan azalarak 0,413’e gerilerken, yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir gelirinde %108,3 oranında artış gerçekleşti.
Gelir dağılımındaki eşitsizliğin önemli göstergelerinden biri olan Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça eşitliği ifade ediyor.
2024 yılı verilerine göre, Gini katsayısı bir önceki yılın 0,420’lik seviyesinden 0,413’e düştü.
Sosyal transferler hariç tutulduğunda ise Gini katsayısı 0,476 olarak hesaplandı. Emekli ve dul-yetim maaşları dahil edildiğinde bu oran 0,423’e geriledi.
Toplumun en yüksek gelire sahip %20’lik grubunun toplam gelirden aldığı pay %48,1’e gerilerken, en düşük gelire sahip %20’lik grubun aldığı pay %6,3’e yükseldi.
Bu oranlar, gelir dağılımında eşitsizliğin bir miktar azaldığını gösteriyor. P80/P20 oranı ise 7,9’dan 7,7’ye düşerken, P90/P10 oranı 13,8’den 13,3’e geriledi.
Türkiye’de yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri 2023 yılında 90 bin 116 TL iken, 2024 yılında %108,3 artışla 187 bin 728 TL’ye yükseldi.
Tek kişilik hanehalklarında bu rakam 223 bin 859 TL olurken, çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanehalklarında ise 231 bin 206 TL ile en yüksek düzeyde gerçekleşti.
En düşük gelire sahip hanehalkı tipi ise en az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hanehalkları oldu; bu grupta gelir 146 bin 828 TL olarak kaydedildi.
Toplam gelir dağılımında maaş ve ücret gelirleri %48,8 ile en yüksek payı aldı. Maaş ve ücret gelirlerini %20,8 ile müteşebbis gelirleri, %17,8 ile sosyal transfer gelirleri takip etti.
Müteşebbis gelirleri içinde tarım gelirinin payı %17,5 olurken, sosyal transferlerin %87,6’sını emekli ve dul-yetim maaşları oluşturdu.
Yıllık ortalama esas iş geliri eğitim düzeyine göre incelendiğinde, yükseköğretim mezunları 309 bin 721 TL ile en yüksek gelir seviyesine ulaştı.
Lise mezunlarının geliri 240 bin 470 TL, lise altı eğitimlilerin geliri 168 bin 407 TL, bir okul bitirmeyenlerin geliri ise 106 bin 478 TL olarak hesaplandı.
Esas iş gelirinde en büyük artış %115,4 ile inşaat sektöründe görülürken, hizmet sektöründeki gelirler %100,2 arttı.
İşverenlerin yıllık ortalama esas iş geliri 804 bin 882 TL ile tüm gelir grupları arasında ilk sırada yer aldı.
Kendi hesabına çalışanların geliri 210 bin 679 TL, ücretli ve maaşlı çalışanların geliri 209 bin 764 TL, yevmiyelilerin geliri ise 105 bin 712 TL olarak hesaplandı.
Bölgesel bazda en yüksek yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri 257 bin 891 TL ile TR10 (İstanbul) bölgesinde gerçekleşti.
İstanbul’u 248 bin 285 TL ile TR51 (Ankara) ve 225 bin 758 TL ile TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) izledi. En düşük gelir ise 91 bin 818 TL ile TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgesinde kaydedildi.
Gelir eşitsizliğini ifade eden P80/P20 oranı, TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) ve TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) bölgelerinde 4,9 ile en düşük seviyede gerçekleşti. En yüksek oran ise 7,7 ile TR10 (İstanbul) bölgesinde ölçüldü.
2024 yılı verilerine göre, bir önceki yılda işsiz olan fertlerin %40,8’i 2024 yılında iş buldu. 2023 yılında çalışan fertlerin %90,6’sı çalışma hayatına devam ederken, işgücüne dahil olmayanların %10’u işgücüne katıldı.
Yorum Yazın