Kurban Bayramı’nda et tüketimi artarken sağlıklı beslenme ikinci plana atılabiliyor. Kurban etinin doğru saklanması, pişirilmesi ve tüketilmesine dair dikkat edilmesi gerekenleri sizin için derledik.
Kurban Bayramı denince akla ilk gelenlerden biri, etin bol olduğu zengin sofralardır.
Kavurma, bonfile, etli pilav gibi lezzetli yemekler bu dönemde sofraların başköşesine yerleşir. Ancak bayramın coşkusuna kapılıp sağlıklı beslenme kurallarını göz ardı etmek, sindirim sorunlarından uzun vadeli sağlık problemlerine kadar birçok riski beraberinde getirebilir.
Kurban etinin doğru bir şekilde saklanması, pişirilmesi ve tüketilmesi; hem lezzet hem de sağlık açısından büyük önem taşır.
Kurban eti kesildikten hemen sonra tüketilmemelidir. Etin, en az 12 ila 24 saat serin bir ortamda dinlendirilmesi gerekir.
Bu bekleme süresi, kaslarda meydana gelen “ölüm katılığı”nın geçmesini sağlar, etin sertliğini azaltır ve sindirimi kolaylaştırır. Hemen tüketilen taze etler mide rahatsızlıklarına, şişkinlik ve hazımsızlığa yol açabilir.
Etlerin saklanmasında hijyen ve porsiyonlama ön planda tutulmalıdır. Büyük parçalar yerine kıyma, kuşbaşı gibi küçük porsiyonlara ayrılarak tek pişirimlik şekilde paketlenmeli; buzdolabında -2 derecede 1-2 hafta, derin dondurucuda -18 derecede 6-12 ay boyunca muhafaza edilebilir.
Dondurulmuş etler, pişirme öncesinde buzdolabının alt raflarında yavaşça çözülmelidir. Oda sıcaklığında veya mikrodalgada çözdürülen etlerde bakteri oluşumu hızlanır.
Ayrıca çözdürülen et yeniden dondurulmamalıdır; aksi halde zehirlenmelere yol açabilecek mikroorganizmalar ürer.
Pişirme aşamasında en sık yapılan hatalardan biri kırmızı eti yıkamaktır. Etin yüzeyindeki bakteriler yıkama ile etrafa yayılabilir.
Eğer etin üzerinde kirli bir bölüm varsa, bu kısım kesilerek çıkarılmalıdır. Et pişirilirken kızartma yönteminden kaçınılmalı; haşlama, fırınlama ya da ızgara gibi daha sağlıklı yöntemler tercih edilmelidir.
Mangalda et pişirilecekse, et ile kömür arasında en az 15 cm mesafe bırakılmalı ve etin kömürleşmesine izin verilmemelidir. Aksi takdirde, kömürleşen etler kansere neden olabilen bileşikler içerir.
Yumuşak ve lezzetli bir et pişirmek için marine etmek oldukça etkili bir yöntemdir. Zeytinyağı, süt, sirke, limon suyu ve baharatlarla yapılan marine işlemi, etin lif yapısını yumuşatır ve aromasını zenginleştirir.
Marine süresi en az iki saat olmalıdır. Ayrıca etin doğru şekilde kesilmesi, pişirme kalitesini belirler. Kas liflerine paralel değil, çapraz kesim yapılmalıdır.
Fırında pişirilecek etler öncesinde tavada mühürlenmelidir; böylece etin iç suyu korunur, yumuşaklık artar. Etin sık sık karıştırılması ise suyunu salmasına neden olur ve bu durum etin sertleşmesine yol açar.
Kahvaltıda et tüketimi geleneksel olsa da sağlık açısından önerilmez. Bayram sabahı; peynir, yumurta, tam buğday ekmeği, domates, biber gibi sebzelerle dengeli ve hafif bir kahvaltı yapılmalıdır.
Kırmızı et, özellikle sindirimi daha kolay olan öğle saatlerinde tüketilmelidir. Akşam yemeklerinde ise sebze ağırlıklı tercihler yapılması sindirim sistemini rahatlatır.
Etin yanında ne yediğimiz de sağlıklı bir öğün için belirleyici faktördür. Beyaz pirinç ve makarna gibi rafine karbonhidratlar yerine; bulgur, esmer pirinç gibi lifli tahıllar tercih edilmelidir.
Gazlı içecekler yerine ayran, yoğurt ya da cacık tüketilmesi daha sağlıklıdır. Ayrıca etin içinde bulunmayan C vitamini, domates, maydanoz, roka gibi sebzelerle desteklenmelidir. Bu sayede demir emilimi artar ve besin değeri yükselir.
Kırmızı et, güçlü bir protein ve demir kaynağı olsa da, aşırı tüketimi sağlık açısından risk oluşturabilir.
Kalp-damar hastalığı, kolesterol yüksekliği, diyabet ve hipertansiyonu olan bireyler et tüketiminde dikkatli olmalıdır. Sakatat tüketimi de bu gruptaki bireyler için önerilmemektedir. Sağlıklı bireyler için ideal et tüketimi, haftada 2-3 gün, günde 100-120 gramla sınırlandırılmalıdır.
Kurban sonrasında elde kalan kemiklerle yapılan kemik suyunun bağışıklık sistemine katkıda bulunduğu düşünülse de bu konuda kesin bilimsel kanıtlar bulunmamaktadır.
Ayrıca kemik suyu, yüksek yağ ve kolesterol içeriği nedeniyle kalp-damar hastalıkları riski taşıyan bireyler ve kilo kontrolü yapanlar için önerilmemektedir. Kemik suyu tüketimi ölçülü olmalı, "ne kadar çok o kadar iyi" anlayışından kaçınılmalıdır.
Yaz aylarında bayrama denk gelen bu dönemde su tüketimi daha da önem kazanır. Etin vücutta metabolize edilmesi için suya ihtiyaç artar. Gün içinde en az 2-2,5 litre su tüketilmesi, sindirimi kolaylaştırır ve vücudu dengelemeye yardımcı olur.
Bayram ziyaretlerinin vazgeçilmezi olan çay ve kahve ikramlarına da dikkat edilmelidir. Fazla kafein tüketimi; kalp ritminde bozulmalar, çarpıntı, tansiyon problemleri ve demir emiliminde azalmaya neden olabilir.
Bu nedenle günlük olarak 2-3 fincan kahve ve 5-6 bardaktan fazla çay tüketilmemelidir. Özellikle demir eksikliği olan bireyler, çay ve kahve tüketimini yemeklerden hemen sonra değil, en az bir saat sonra yapmalıdır.
Kurban Bayramı’nı hem geleneksel lezzetlerin tadını çıkararak hem de sağlıklı beslenme ilkelerine uygun şekilde geçirmek mümkündür.
Etin doğru saklanması, uygun pişirme yöntemlerinin tercih edilmesi ve bilinçli tüketim alışkanlıklarıyla bayram sofraları hem lezzetli hem de sağlıklı hale getirilebilir.
Yorum Yazın