Google’ın Android Deprem Uyarı Sistemi (AEA), dünya genelinde iki milyardan fazla telefonu sismik sensöre dönüştürerek 98 ülkede milyonlarca kişiye erken uyarı sağladı. İşte sistemin detayları ve Türkiye'deki etkisi.
Google, 2021 ile 2024 yılları arasında dünya genelinde iki milyardan fazla Android cihazı birer sismik sensöre dönüştürerek 98 ülkede milyonlarca kullanıcıya otomatik deprem uyarısı gönderdi.
Science dergisinde yayımlanan kapsamlı bir analiz, bu sessiz devrimin geleneksel sismolojiye alternatif sunduğunu ortaya koyuyor.
Klasik sismik sistemler pahalı, sabit ekipmanlara dayanırken, Google’ın AEA sistemi Android telefonların hareket sensörlerini kullanıyor.
Kullanıcılar devre dışı bırakmadıkça, telefonlar sürekli olarak ivme verisi topluyor. Bu veriler, Google’ın sunucularında analiz edilerek potansiyel depremler tespit ediliyor.
Sistem bugüne kadar binlerce depremi, profesyonel sismometrelere benzer doğrulukla belirledi.
Nisan 2021 ile Mart 2024 arasında yalnızca Türkiye’de ayda ortalama 312 deprem tespit edildi. Depremlerin büyüklüğü M 1.9 ile M 7.8 arasında değişti.
Türkiye, 98 ülke arasında sistemin en yoğun kullanıldığı bölgelerden biri haline geldi. Her ay ortalama 18 milyon uyarı mesajı gönderildi.
2023’teki Pazarcık (M 7.8) ve Elbistan (M 7.5) depremleri, Google’ın sistemini ciddi şekilde sınadı.
İlk depremde sistem, büyüklüğü 7.1 saniyede M 4.5 olarak tahmin etti; bu değer 18.7 saniyede M 4.9’a çıktı.
512 binden fazla cihaza uyarı gönderildi. İkinci depremde ise 3.9 milyon cihaza daha hızlı uyarı ulaştı.
Depremler sonrası sistemde önemli güncellemeler yapıldı:
Deprem verilerinin güncellenme süresi 10 saniyeden 30 saniyeye çıkarıldı.
Gürültülü cihazlar analiz dışı bırakıldı.
Titreşimli uyarıların yanlış tetikleme yapma sorunu çözüldü.
Kasım 2023 – Filipinler: M 6.7 depreminde ilk uyarı 18.3 saniyede gönderildi; 2,5 milyon kişi bilgilendirildi.
Kasım 2023 – Nepal: M 5.7 büyüklüğündeki depremde 15.6 saniyede uyarı verildi; 10 milyondan fazla mesaj iletildi.
Nisan 2025 – Türkiye: M 6.2’lik depremde 8 saniyede uyarı verildi; 16 milyon cihaz uyarıldı.
AEA, P ve S dalgalarının telefonlardaki ivmeölçerler tarafından algılanmasına dayanıyor. Yeterli sayıda cihaz benzer sinyal gönderdiğinde, sistem depremi doğrulayıp uyarı yayımlıyor.
Google Play Services içinde yer aldığından, çoğu Android telefonda bu özellik varsayılan olarak aktif.
Android’in küresel pazar payı yaklaşık %70 olduğundan, bu sistem özellikle erken uyarı altyapısının zayıf olduğu bölgelerde hayat kurtarıcı potansiyele sahip.
Yorum Yazın