Her Hareketli Çocuk Hiperaktif Midir? İşte Uzman Görüşü

Birçok aile, çocuklarının ders sırasında çabuk sıkılmasından, dikkatini toparlayamamasından ve aşırı hareketliliğinden şikayetçi olabiliyor.

Okulda öğretmenlerden gelen geri bildirimler de aileleri endişelendiriyor. Peki, her hareketli çocuk hiperaktif midir?

Uzman Klinik Psikolog Müjde Yahşi, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu’nun (DEHB) genetik kökenli bir nörobiyolojik rahatsızlık olduğunu belirtiyor.

DEHB, yalnızca çocukluk çağında değil, ergenlik ve yetişkinlik dönemlerinde de görülebilen bir durumdur.

DEHB tanısı koyulabilmesi için belirtilerin:

12 yaşından önce başlamış olması, En az iki farklı ortamda (ev, okul, sosyal hayat) görülmesi, Sosyal, akademik veya mesleki hayatı olumsuz etkilemesi, Başka bir ruhsal bozukluktan kaynaklanmaması ve En az 6 aydır devam etmesi gerekir.

Bu bozukluk, üç farklı belirti grubundan oluşur: dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik.

DEHB Belirtileri Nelerdir?

DEHB olan çocuklar genellikle:

Dikkat toplamada zorlanır, unutkandır.

Kurallara uymakta ve sırasını beklemekte güçlük çeker.

Sürekli hareket halindedir, oturduğu yerde duramaz.

Başkalarının sözünü keser, sorular tamamlanmadan cevap verir.

Görevleri yarım bırakır, dağınıktır.

Konuşkan ve aceleci davranışlar sergiler.

Bu belirtiler, yalnızca hareketli çocuklarda değil, DEHB’si olan çocuklarda belirgin şekilde görülür.

Her Hareketli Çocuk Hiperaktif Midir?

Normal hareketlilik ile hiperaktivite arasında fark vardır.

Normal hareketli çocuklar: Hareketleri amaçlıdır, kurallara uyum sağlayabilirler. Stres anında hareketlilikleri artar, ancak dikkat yoğunlaştırmaları gereken durumlarda hareketlilikleri azalır.

Hiperaktif çocuklar: Davranışları amaçsız ve kontrolsüzdür. Dikkat yoğunlaştırmaları gereken ortamlarda daha da hareketlenirler. Heyecanlı ortamlarda sakinleşirken, sıradan durumlarda aşırı hareketlilik gösterirler.

DEHB yalnızca olumsuz yönleriyle değil, güçlü taraflarıyla da ele alınmalıdır. DEHB’li çocuklar:

Meraklı ve enerjiktir.

Hızlı iletişim kurabilirler.

Adalet ve haksızlık konularında duyarlıdırlar.

Risk almaktan çekinmezler.

Empati yetenekleri yüksektir.

DEHB Olan Çocuklara Nasıl Yaklaşılmalı?

Olumsuz davranışlara değil, olumlu yönlerine odaklanın.

Övgüden kaçının, abartılı ifadeler yerine gerçekçi takdir cümleleri kullanın.

Şiddet içerikli video ve oyunları sınırlandırın, ekran süresine dikkat edin.

Problemli davranışları cezalandırmak yerine, ilgisini çekecek alanlara yönlendirin.

Çocukla inatlaşmak yerine, bağ kurmaya odaklanın.

Öğretmenlerin ve ebeveynlerin DEHB tanısı koyulmuş çocuklara güven duygusunu hissettirmesi büyük önem taşır.

Hataları ve başarısızlıkları olsa bile her zaman yanlarında olduklarını bilmeleri gerekir.

Uzman Klinik Psikolog Müjde Yahşi, erken teşhis ve uzman desteğinin önemine dikkat çekerek, ebeveynlerin ve öğretmenlerin iyi birer gözlemci olmaları gerektiğini belirtiyor.

Eğer çocuğunuzda DEHB belirtileri gözlemliyorsanız, bir uzmana danışarak profesyonel destek almanız önemlidir.