Avukatlar Günü

Hukuk devleti ilkesi, Devletin hukuk tarafından çevrelenmesidir.

Demokratik hukuk devletinde iktidarın kaynağı halktır. Ancak bu hakkın kullanımı hukuka bağlıdır. Diğer taraftan demokratik temsili hükümet sistemlerinde yargının bağımsızlığı kuraldır.

Hukukun işleyişi, “Yargı” üzerinden olduğuna göre, gerçek bir “yargı bağımsızlığı”, en temel ileri demokrasi standartlarından birisidir. Bu bağlamda, yargının kurucu/asli unsurlarından olan “avukatlık” mesleğinin durumu, somut ve kritik bir gösterge niteliğindedir.

5 Nisanın avukatlar günü olarak kutlanması, kendi tarihimizden kaynaklanıyor.

Osmanlı döneminde ve 1958 yılında avukatların ülke düzeyinde “baro” ve “barolar birliği” şeklinde teşkilatlanma çalışmalarının yapıldığı toplantıların yaklaşık 70 yıl arayla 5 Nisana denk gelmesi avukatlar gününün milli tarihsel dayanağıdır.

Bilim ve felsefe tarihinde hemen her konudaki “avrupamerkezci” mantaliteye şüpheyle bakılması şarttır.

Kendi uygarlık tarihimizin ilklerini ve örneklerini mümkün olduğunca öne çıkarmak gerekir. Evrensel dünya vatandaşlığı ya da “kozmopolis” söylemlerini bir yana bırakırsak, en az Roma Hukuku kadar Mecelle’ye de referans vermeyi öğrenmemiz lazım.

Bu bilince sahip olmanın önemini vurguladıktan sonra, yargılandığı halk jürisi önünde dramatik sonunu bile bile sabırla kendini savunan Socrates’in inatçı tutumu ve ünlü savunması, Batılı anlamda, adil yargılanma ve savunma hakkının tarihsel tohumlarının atıldığı nostaljik anlar olduğu unutulmamalıdır.

Socrates’in yargılanması, Batılı kaynaklarda adeta günah çıkarır gibi anlatılır ve kısaca şu mesajlar verilir.

M.Ö. 399'da, Socrates'i sapkınlıkla ve dinsizlikle suçlayarak “baldıran” zehiri ile ölüme mahkum eden 500 yargıçtan oluşan halk jürisi, ünlü savunmaya itibar etmedi diye 2400 yıldır lanetleniyor.

Socrates'in öğrencisi filozof Platon tarafından sonradan kaleme alınmış olan SAVUNMA (APOLOGIA) ise savunma hakkının kutsallığının abideleşen klasiği olmaya devam ediyor.

Avukatlar gününü kutluyorum!