Son yıllarda ani bir şekilde artış gösteren Tip 1 diyabet, özellikle çocuklar arasında yaygınlaşmaya başladı.
Son yıllarda ani bir şekilde artış gösteren Tip 1 diyabet, özellikle çocuklar arasında yaygınlaşmaya başladı. İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Çocuk Endokrinolojisi bölümünden Doç. Dr. Sebahat Yılmaz Ağladıoğlu, bu hastalıkla ilgili önemli noktalara dikkat çekti.
Tip 1 Diyabet Nedir?
Tip 1 diyabet, pankreasta bulunan adacık hücrelerinin otoimmün harabiyeti sonucunda ortaya çıkan, mutlak insülin eksikliği ile karakterize bir hastalıktır.
İnsülin, kan şekerini düzenlemek için hayati önem taşıyan bir hormondur.
Bu hormonun eksikliği durumunda, hücreler enerji için ihtiyaç duydukları glukozu kullanamaz ve bu da kan şekeri seviyelerinin yükselmesine yol açar.
Genellikle çocukluk veya genç yaşlarda görülen bu durum, her yaşta da ortaya çıkabilir.
Türkiye’de Artan Bir Tehdit: Tip 1 Diyabet
Sağlık Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’de yaklaşık 20.000 çocuk ve genç Tip 1 diyabet tanısıyla yaşamını sürdürüyor.
Bu sayı, dünya genelindeki artışla paralel bir şekilde yükseliyor.
Özellikle 5-14 yaş grubu çocuklarda bu hastalığın daha sık görüldüğü belirtiliyor.
Belirtiler Neler?
Tip 1 diyabet, genellikle ani belirtilerle ortaya çıkar. Doç. Dr. Sebahat Yılmaz Ağladıoğlu, çocuklarda en sık görülen belirtileri şu şekilde sıraladı:
Aşırı susama ve sık idrara çıkma: Çocuklar çok fazla su içmeye başlayabilir ve geceleri sık sık tuvalete gitme ihtiyacı duyabilir.
Aşırı yorgunluk: Enerji eksikliği ve halsizlik gözlenebilir.
Açıklanamayan kilo kaybı: İnsülin eksikliği nedeniyle vücut, enerji için yağ ve kas dokusunu kullanmaya başlar.
Bulanık görme: Yüksek kan şekeri, göz merceğinde şişmeye neden olabilir.
İştah artışı: Vücut enerjiyi düzgün kullanamadığı için daha fazla yemek yeme ihtiyacı doğabilir.
Kimler Daha Fazla Risk Altında?
Tip 1 diyabetin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı risk faktörleri tespit edilmiştir:
Genetik yatkınlık: Ailede Tip 1 diyabet öyküsü olan çocuklar daha yüksek risk altındadır.
Otoimmün hastalık öyküsü: Vitiligo, Çölyak veya Hashimoto gibi diğer otoimmün hastalıklara sahip çocuklarda Tip 1 diyabet gelişme olasılığı daha yüksektir.
Çevresel faktörler: Viral enfeksiyonlar ve beslenme alışkanlıkları gibi çevresel faktörlerin, hastalığın ortaya çıkışında rol oynadığı düşünülmektedir.
Erken Teşhis Hayati Önem Taşıyor
Tip 1 diyabet hızla ilerleyebilir ve ketoasidoz gibi hayati tehlike taşıyan bir duruma yol açabilir. Bu nedenle, ebeveynlerin ve öğretmenlerin belirtiler konusunda bilinçli olmaları ve şüpheli durumlarda hemen bir sağlık profesyoneline başvurmaları hayati önem taşımaktadır.
Tedavi ve Yönetim Yöntemleri
Tip 1 diyabetin kesin bir tedavisi bulunmamakla birlikte, hastalık yönetimi mümkündür. Tedavi genellikle şu yöntemleri içerir:
İnsülin tedavisi: Vücudun ihtiyacı olan insülini sağlamak için düzenli enjeksiyonlar veya insülin pompaları kullanılır.
Kan şekeri izleme: Kan şekeri seviyelerinin düzenli olarak ölçülmesi, tedavi planının etkili bir şekilde uygulanması için kritiktir. Sürekli glukoz ölçüm sistemleri bu konuda önemli bir rol oynar.
Diyet ve egzersiz: Sağlıklı beslenme ve düzenli fiziksel aktivite, kan şekeri kontrolüne yardımcı olur.
Yorum Yazın