Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, kuru soğan, domates ve kuru kayısının yaşadığı pazarlama sorunları ve Temmuz ayı üretici market fiyatlarındaki değişimleri değerlendirdi. İklim değişikliği, aşırı sıcaklar ve şiddetli yağışlar tarım sektörünü olumsuz etkilediğini hatırlatan Bayraktar Temmuz ayında markette 37 üründen 13'ünde fiyat artışı, 24'ünde ise fiyat azalışının olduğunu kaydetti.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, kuru soğan, domates ve kuru kayısının yaşadığı pazarlama sorunları ve Temmuz ayı üretici market fiyatlarındaki değişimleri değerlendirdi. İklim değişikliği, aşırı sıcaklar ve şiddetli yağışlar tarım sektörünü olumsuz etkilediğini hatırlatan Bayraktar Temmuz ayında markette 37 üründen 13'ünde fiyat artışı, 24'ünde ise fiyat azalışının olduğunu kaydetti.
Bayraktar, kuru soğanda erken hasat nedeniyle fiyatların düştüğüne dikkat çekti. Amasya ve Merzifon bölgelerinde hasadın başlamasıyla soğan arzı artarken, rekoltenin yüksek olması ve ürünlerin depolanamaması fiyatların gerilemesine neden oldu.
Geçen yıl Temmuz ayında 6,50 TL olan kuru soğan fiyatı, bu yıl enflasyon ve girdi artışlarına rağmen yüzde 6 azalarak ortalama 6 TL'ye düştü. Polatlı'da ise fiyatlar 5 TL'ye kadar indi. Bayraktar, üreticilerin maliyetlerin altında kalan fiyatlarla ürünlerini satmak zorunda kaldığını vurguladı.
Plansız Üretim Domates Üreticisini Zorluyor
Domates üretiminde yaşanan artış da benzer sorunlara yol açtı.
2018 yılında 519 bin dekar olan salçalık domates üretim alanı, 2023'te yüzde 36 artarak 705 bin dekara çıktı.
Salçalık domates üretimi ise aynı dönemde yüzde 49 artarak 5,5 milyon tona yükseldi.
Artan üretim alanları ve arz fazlalığı, domates fiyatlarını düşürdü.
Ayrıca, salça fabrikalarının üreticilerle sözleşme yapmaktan kaçınması ve yüksek fire oranları da üreticileri mağdur ediyor.
Kayısı Üreticileri Fiyat Düşüşünden Şikayetçi
Kuru kayısıda da arz fazlası nedeniyle fiyatlar geriledi. Geçen yıl 190 TL olan kuru kayısı fiyatı, bu yıl yüksek rekolte nedeniyle 110 TL'ye düştü.
Üreticiler, coğrafi tescil almış ürünlerinin hak ettiği değeri görmesini bekliyor ve Toprak Mahsulleri Ofisi'nin piyasaya müdahale ederek denge sağlamasını talep ediyor.
Temmuz Ayı Üretici ve Market Fiyatları
Fiyat Farkları En Çok Havuçta
Temmuz ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkı havuçta yüzde 420,5 ile en yüksek seviyede görüldü.
Havuç fiyatındaki farkı yüzde 333,9 ile limon, yüzde 328,6 ile elma ve yüzde 313,9 ile kuru incir izledi.
Üretici fiyatı 6 TL olan havuç, markette 31,23 TL'ye; 15 TL olan limon, 65,09 TL'ye; 10,38 TL olan elma, 44,49 TL'ye; 115 TL olan kuru incir ise 476,09 TL'ye satıldı.
Temmuz ayında fiyatı en çok artan ürün markette limon, üreticide ise yumurta olurken, fiyatı en fazla düşen ürün hem markette hem de üreticide karpuz oldu.
Market ve Üretici Fiyatlarındaki Değişimler
Temmuz ayında markette 37 üründen 13'ünde fiyat artışı, 24'ünde ise fiyat azalışı gözlemlendi.
En fazla fiyat artışı yüzde 36,2 ile limon, yüzde 32,9 ile elma ve yüzde 13,9 ile yumurtada yaşandı.
Fiyatı en fazla azalan ürün ise yüzde 42,4 ile karpuz oldu.
Karpuzdaki fiyat düşüşünü yüzde 27,8 ile patates, yüzde 25,5 ile Antep fıstığı ve yüzde 21,2 ile kabak izledi.
Üretici fiyatlarında ise Temmuz ayında 29 üründen 7'sinde fiyat artışı, 13'ünde fiyat düşüşü görüldü.
Karpuzdaki fiyat düşüşü yüzde 48,4 ile en yüksek olurken, onu yüzde 33,3 ile kabak, yüzde 29,4 ile havuç ve yüzde 21,4 ile kuru kayısı izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı ise yüzde 25,5 ile yumurtada görüldü.
Fiyat Değişimlerinin Nedenleri
İklim değişikliği, aşırı sıcaklar ve şiddetli yağışlar tarım sektörünü olumsuz etkiledi.
Yeşil soğan, marul ve maydanozda yaşanan fiyat artışları arz azalmasından kaynaklanırken, karpuz, kabak ve salatalık gibi ürünlerde arz artışı fiyatların düşmesine neden oldu.
Havuç fiyatlarındaki düşüş ise talep azalması ile ilişkilendirildi.
Yumurtadaki fiyat artışı ise arz ve talepteki değişimlerden kaynaklandı.
Yorum Yazın