Köyde doğdum, ilkokulu da yaşamım gereği köyümde okudum. Bahçemizde yetiştirdiğimiz ürünlerden birinin adını her zaman ‘hıyar’ olarak öğretti büyüklerimiz bize.
Ne zaman Ortaokula geldim, şehir yaşamı ile tanıştım ‘hıyar’ın adının ‘salatalık’ olduğunu bellemeye başladım.
Kent yaşamına alışmaya çalıştığımda, Ortaokuldaki öğretmenlerim, ‘hıyar’ sözcüğünün ‘ayıp’ gibi düşünüldüğünü, yerine ‘salatalık’ denilmesinin gerektiğini öğrettiler.
40 yıldır ‘hıyar’a, ‘salatalık’ diye konuşan bir insanım. Bizim dönemimizde Ortaokulda ‘vatandaşlık ve yurttaşlık’ dersleri okutulurdu. Biz o derslerdeki bilgilerimizde vatanımızı ve halkımızı seviyorduk.
Bugün o derslerin yerine ne derslerin geldiğini çocuklarınıza sorarsanız daha iyi bilgi alabilirsiniz.
Herhangi bir sohbet sırasında ‘hıyar’a ‘salatalık’ diyemeden konuştuğumda yüzüm kızarır ve o ortamdaki insanlardan özür dileme gereği duyarım.
Geçtiğimiz günlerde bir marketin önünden geçerken; “hıyar… TL” yazısını gördüm. Şaşırdım birden! Neden salatalık değil de ‘hıyar’ yazıyordu?’
Demek ki, memlekette salatalıkların yerini ‘hıyarlar’ almıştı. Yani bu sözcük dilimize yerleşmişti.
Ama nasıl olurdu, bundan 40 yıl öncesinde benim öğretmenim derste bana ve arkadaşlarıma öğretirken; ‘hıyar’ sözcüğünün ayıp olduğunu, yerine ‘salatalık’ denilmesinin gerektiğini öğretmişti.
Ben mi yanılıyorum, o günlerdeki öğretmenim mi bana ve arkadaşlarıma yanlış öğretti diye düşünüyorum.
Hıyar’ mı doğru, Salatalık mı merak ediyorum? Büyük marketlerin vitrinlerinde bile ‘hıyar’ yazısını okuyabiliyorsam, o zaman bu sözcük doğruymuş anlamına geliyor.
Bundan sonra, Salatalık yerine ‘hıyar’ diyeceğim. Ama, öylesine hıyarlarla karşılaşıyorum ki, incelmek, kentleşmek ve Osmaniye’miz adına, ‘hıyarlık yapanlara’ saygısızlık yapmak istemeyerek; ‘salatalıklar’ desem bir hata yapmış olur muyum? Diye düşünüyorum.
Direk, ‘hıyar!’ desem belki yanlış anlaşılabilir, ama ‘salatalık’ biraz yumuşatılmış sözcük olduğu için, bunun yenmesi ve hazmı kolay olabilir diye düşündüm.
Çukurova’da ‘bostanlık’ denince, akla ilk gelen ‘hıyar- salatalık tarlası’ gelir. Oysa, Bursa yöresinde ‘bostanlık’ denildiğinde akla gelen; ‘zeytinlik alanlarıdır’
Bostanlık denince, Bu kentte ‘Bostan korkuluğu’ gibi yaşayanların sayesinde, gelişmek yerine, gerilere gittiğimizin farkındalığına ne zaman varabileceğimizi soruyorum?
Konducular, cepçiler, hırsız ve yolsuzlar, hele de rüşvet düşkünleri ile beton kafalılara dikkat etmek gerekiyor. Burada; hancılar ile yolcular arasında önemli noktamlar var. Hancı kim, yolcu kim? Bir yolcu’nun, Hancı’nın memleketindeki konuşması karşısında ‘dik duran biri’ olarak, Osmaniye sevdam’da beni anlamayanları, anlamakta zorlanıyorum. ‘hıyar’ ile ‘salatalık’ arasındaki farkı anlatmam gerekirse; vitrindeki yazılara göre; “hıyar”ların ne zaman, kimlerce ve nasıl yenileceğini merak ediyorum!...saygılarımla…
