29 Mart, 2024, Cuma
DOLAR32.3834
EURO35.1187
ALTIN2326.3
Mustafa BARDAK

Mustafa BARDAK

Mail: [email protected]

Elden ele…

Tükettiğimiz ürünlerin üreticiden, tüketiciye ulaşıncaya kadar aracılar tarafından yüzde kaç oranında fiyat artışı yaşadığını düşündünüz mü?

Çarşı-Pazar veya marketlerde tüketiciye sunulan sebze ve meyvelerin fiyatlarına bir göz atalım.

Çukurova’nın, Osmaniye’nin ürünlerini bile tüketiciler kendi yerleşim yerlerinde pahalı alabiliyorlar.

Portakalın kilosunu 75 kuruş ile bir liradan alıyoruz. Köydeki üretici portakalın kilosunu 100 kuruştan zor satabiliyor.

Aracı gelip kilosunu 100 kuruştan aldığı portakalı çarşı-pazara getirdiğinde, buradan da tablacıya veya markete düştüğünde bir liradan alıyoruz.

Arada 900 kuruşluk bir fiyat artışı görebiliyoruz.
 
Bahçeden, tüketiciye gelinceye kadar aradaki 900 kuruşluk fark aracıların cebine gidiyor.

Osmaniye’nin en çok üretilen yerfıstığında da aynı durum yaşanıyor.

Kuruyemişçilerde kavrulmuş ve poşetlenmiş haldeki yerfıstığının kilosunu 6 liradan alıyoruz.

Bir kuruyemişçi kavrulmuş ve poşetteki yerfıstığının kilosuna 9 lira deyince şaşırdım, kulaklarıma inanamadım.

Pahalı olduğunu söylediğimde aldığım yanıt ilginçti; Antep fıstığı ve fındıktan örnek veren kuruyemişçi, yerfıstığının onlardan ucuz olduğunu anlatmaya çalışıyordu.

Karışık çerezin kilosunun 25 liradan satıldığını öğrendiğimde, üreticiden gelip, tüketiciye sunuluncaya kadar ki aracıların ceplerine giren miktar aklıma geldi.

Serbest piyasa ekonomisi nedeniyle tarladan, bahçeden gelişi ile tüketiciye ulaşması arasındaki yüzdelik artışla ilgili bir şey diyemiyoruz.

Eskiden hal çıkışı ile satışı arasındaki rakamların üzerinde satış yapanlarla ilgili Belediye Zabıtası denetim yapan, farklı satış yapanlar hakkında yasal işlem yapılırdı.

Serbest piyasa ekonomisi nedeniyle Zabıta da bu konuda bir şey yapamıyor.

Yine eski yılları anımsadığımızda, belediye sabahları sebze ve meyve fiyatlarının Hal çıkışı ile tüketiciye satışının rakamları halka anons ederek duyururdu.

Üreticinin elinden çıkarken bir liralık ürün, tüketiciye gelinceye kadar 9-10 liraya kadar yükselmesi sonucu olanlar tüketiciye oluyor.

Üretici zarar ediyor, maliyetini bile kurtaramayanlar oluyor.

Tarlada ürünü kalan çiftçiler o yıl zarar ettikleri için, bir sonraki yıl değişik ürün yetiştirmek istiyorlar.

Bu kez de yeni ürün döneminde sebze ve meyve üretiminin az olması nedeniyle fiyat farkı ortaya çıkıyor.

Yeterli oranda üretim yapılmaması da fiyatların artmasına neden oluyor.
 
Bir de Kış mevsimindeki soğuk havalar fiyatların yükselmesine neden olabiliyor.

Burada çözüm yollarını düşünmek gerekiyor. Bu konuyu çözümleyecek olan da hükümetler ve ilgili Bakan olduğunu düşünüyorum.

Üreticinin desteklenmesi, Kooperatifleşme gibi konular akla geliyor. Üreticiye destekleme veriliyor, bunu görüyoruz.

Ancak desteklenen üreticiler için belli kotaların bulunduğunu düşündüğümüzde küçük üreticiler bu durumdan yararlanamayabiliyorlar.
 
Kooperatifleşme sonucunda üreticiler biraz yüksek fiyatla satma olanağına sahip olabiliyor. Ancak, bazı Kooperatif yöneticilerin bu kez farklı uygulamaları sonucu üreticiler Kooperatiften bir süre sonra çekilebiliyorlar.
 
En önemlisi üretici desteklenirken, Kooperatifleri olanların da denetlenmesine özen göstermesi olayı ortaya çıkıyor. Saygılarımla…
Ana Sayfa
Web TV
Foto Galeri
Yazarlar