İNSAN !? ( 2)
Geçen haftanın konusuna devam edelim:
Şöyle bir soru akla gelebilir: Allah insanı en güzel şekilde yaratıp, yeryüzünde halifeler kılıp da, sonra da onu niçin aşağıların aşağısına indirmiştir; kardeşinin etini yiyecek, en yakınlarının kanını dökecek seviyeye düşürmüştür?
Sebebi açıktır: İnsanın içinde daima birbiriyle savaşan iki güç vardır: Nefis ve kalp, İyilik ve kötülük; aydınlık ve karanlık. Aydınlığın, kalbin ve iyiliğin hâkim olduğu insana melekler imrenir. Şeytan da, nefsin, kötülüğün ve karanlığın hâkim olduğu insana bakar da insan olmadığına şükreder!”
Esasen “insan” la ilgili hükümler Kur’an’ı Kerim’de açıkça verilmiştir: Bazı ayetlerde insanın en güzel şekilde yaratılmış (Tîn, 95/4); İyiliği kötülükten ayırma gücü verilmiş (Şems,91/8) ; yeryüzünde halife kılınmış (Bakara,2/30); ona izzet ve şeref kazandırılmış( İsrâ,17/70) olduğunu; ve fakat öte yandan insanın, zayıf olarak yaratılmış olduğunu(Nisâ, 4/28);bozgunculuk yapan ve kan döken bir varlık olduğunu(Bakara,2/30);apaçık bir düşman olduğunu(Nahl,16/4); çok nankör olduğunu(İsrâ, 7/67); çok cimri (İsrâ,17/100), pek aceleci (İsrâ,17/11),çok zalim ve cahil(Ahzap,33/72) olduğunu hükme bağlamıştır. Kur’anın, insan için bu olumlu ve olumsuz hükümleri ne anlama geliyor.?
Hak Tealâ, insanoğlunu tek düze yaratmamıştır. Robot gibi bir tek insan türü yoktur.. Aklı aynı, fikri aynı, karakteri aynı, duyguları aynı, nefsi-vicdanı aynı tek bir insan modeli yoktur. Dünya’da kaç milyar insan varsa o kadar da ayrı veya birbirine benzer karakter, vicdan, nefis sahibi, değişik insanlar vardır. Allah Tealâ, her insana akıl-fikir- vicdan- nefis- duygu vermiş ve yaşam seçimini ona bırakmıştır.
İşte bu seçim sırasındaki tutum ve davranışlarına göre, amellerine göre; doğru yolda veya dinen yasaklanmış yanlış yolda yürümelerine göre yücelere çıkarılmış insanla, aşağılara indirilmiş, düşürülmüş olanlar başkadır! Aşağılanmış, düşürülmüş olanlar, Cenab-ı Allah’ın verdiği aklı, fikri, iradeyi, iyi-has duyguları kullanarak iyiyi, güzeli, doğruyu, sırat-ı müstakîmi seçmeyenlerdir; imân edip salih ameller işlemeyenlerdir; Cenab-ı Allah’a ibadet etmeyen, O’na şükretmeyen, O’nu zikretmeyenlerdir; ihsan ve ihlâs içinde davranmayanlardır; seçimini kötü yolda yapanlar, nefsine ve kışkırtıcı şeytana uyanlardır.
Nitekim bizzat Ayet-i Kerime bu istisnayı koymuştur:“Biz, gerçekten insanı en güzel bir biçimde yarattık. Sonra da onu, aşağıların aşağısına indirdik. Ancak iman edip salih ameller işleyenler başka. Onlar için devamlı bir mükâfat vardır.!” (Tin,95/4-6). Allah Tealâ, başka bir ayette de, yukarıda belirttiğimiz yaratılış niteliklerine göre, insanları farklı yarattığını; verdiği nimetler konusunda sınamak için bazı insanları diğer bazılarına karşı derece derece üstün kıldığını buyurmaktadır.( En’âm, 6/165). İşte insanlar arasındaki derece farkları, meleklerin özeneceği tipten, şeytanın, bazı insanlara bakıp da insan olarak yaratılmadığı için şükredeceği tipe kadar farklı olabilmektedir.
Özet olarak söylemek gerekirse, insanoğlu her ne yaparsa kendisi, bizzat kendisine yapmaktadır. Gerek topluma karşı gerekse Allah Tealâ’ya karşı kendisini vezir de yapan, rezil de yapan yine kendisidir!
Cenab-ı Allah, cümlemizi nefsimizi ıslâh etmeye, şeytanın vesveselerine karşı koyabilmeye; Allah Tealâ’yı zikretmeye, O’na daima şükretmeye ve en güzel şekilde ibadet etmeye muvaffak buyursun! Böylece, yaratılış fıtratımızda olduğu üzere, yaratıkların en şereflisi olarak kalabilmeyi nasip ve ihsan buyursun! Âmîn!
SAKIN HA DOSTUM !
Râbbe iyi bir kul olmak istersen eğer,
Sakın, nefsine yüz verip azdırma dostum,
İyi bir kul olmak inan, Cihana değer,
Sakın, sol meleğe günah yazdırma dostum!
Zararın neresinden dönersen o kârdır,
Yanlış yolda ısrar edersen sonu nâr’dır,
Her müminin Râbbine sitemleri vardır,
Sakın bu sırları ele sezdirme dostum !
Gafil ihtirasla başına dertler alır,
Bilmez ki, dünya malı dünyada kalır,
Akıllı kişi her zaman “veren el ” olur,
Sakın, akılsız kafayı gezdirme dostum!
OYTAN Muammer hemen silkin kendine gel,
Yakandadır daima gizli ve güçlü bir el,
Râb emirlerine uy, ölmeden önce öl,
Sakın, vicdanı nefsine ezdirme dostum
Geçen haftanın konusuna devam edelim:
Şöyle bir soru akla gelebilir: Allah insanı en güzel şekilde yaratıp, yeryüzünde halifeler kılıp da, sonra da onu niçin aşağıların aşağısına indirmiştir; kardeşinin etini yiyecek, en yakınlarının kanını dökecek seviyeye düşürmüştür?
Sebebi açıktır: İnsanın içinde daima birbiriyle savaşan iki güç vardır: Nefis ve kalp, İyilik ve kötülük; aydınlık ve karanlık. Aydınlığın, kalbin ve iyiliğin hâkim olduğu insana melekler imrenir. Şeytan da, nefsin, kötülüğün ve karanlığın hâkim olduğu insana bakar da insan olmadığına şükreder!”
Esasen “insan” la ilgili hükümler Kur’an’ı Kerim’de açıkça verilmiştir: Bazı ayetlerde insanın en güzel şekilde yaratılmış (Tîn, 95/4); İyiliği kötülükten ayırma gücü verilmiş (Şems,91/8) ; yeryüzünde halife kılınmış (Bakara,2/30); ona izzet ve şeref kazandırılmış( İsrâ,17/70) olduğunu; ve fakat öte yandan insanın, zayıf olarak yaratılmış olduğunu(Nisâ, 4/28);bozgunculuk yapan ve kan döken bir varlık olduğunu(Bakara,2/30);apaçık bir düşman olduğunu(Nahl,16/4); çok nankör olduğunu(İsrâ, 7/67); çok cimri (İsrâ,17/100), pek aceleci (İsrâ,17/11),çok zalim ve cahil(Ahzap,33/72) olduğunu hükme bağlamıştır. Kur’anın, insan için bu olumlu ve olumsuz hükümleri ne anlama geliyor.?
Hak Tealâ, insanoğlunu tek düze yaratmamıştır. Robot gibi bir tek insan türü yoktur.. Aklı aynı, fikri aynı, karakteri aynı, duyguları aynı, nefsi-vicdanı aynı tek bir insan modeli yoktur. Dünya’da kaç milyar insan varsa o kadar da ayrı veya birbirine benzer karakter, vicdan, nefis sahibi, değişik insanlar vardır. Allah Tealâ, her insana akıl-fikir- vicdan- nefis- duygu vermiş ve yaşam seçimini ona bırakmıştır.
İşte bu seçim sırasındaki tutum ve davranışlarına göre, amellerine göre; doğru yolda veya dinen yasaklanmış yanlış yolda yürümelerine göre yücelere çıkarılmış insanla, aşağılara indirilmiş, düşürülmüş olanlar başkadır! Aşağılanmış, düşürülmüş olanlar, Cenab-ı Allah’ın verdiği aklı, fikri, iradeyi, iyi-has duyguları kullanarak iyiyi, güzeli, doğruyu, sırat-ı müstakîmi seçmeyenlerdir; imân edip salih ameller işlemeyenlerdir; Cenab-ı Allah’a ibadet etmeyen, O’na şükretmeyen, O’nu zikretmeyenlerdir; ihsan ve ihlâs içinde davranmayanlardır; seçimini kötü yolda yapanlar, nefsine ve kışkırtıcı şeytana uyanlardır.
Nitekim bizzat Ayet-i Kerime bu istisnayı koymuştur:“Biz, gerçekten insanı en güzel bir biçimde yarattık. Sonra da onu, aşağıların aşağısına indirdik. Ancak iman edip salih ameller işleyenler başka. Onlar için devamlı bir mükâfat vardır.!” (Tin,95/4-6). Allah Tealâ, başka bir ayette de, yukarıda belirttiğimiz yaratılış niteliklerine göre, insanları farklı yarattığını; verdiği nimetler konusunda sınamak için bazı insanları diğer bazılarına karşı derece derece üstün kıldığını buyurmaktadır.( En’âm, 6/165). İşte insanlar arasındaki derece farkları, meleklerin özeneceği tipten, şeytanın, bazı insanlara bakıp da insan olarak yaratılmadığı için şükredeceği tipe kadar farklı olabilmektedir.
Özet olarak söylemek gerekirse, insanoğlu her ne yaparsa kendisi, bizzat kendisine yapmaktadır. Gerek topluma karşı gerekse Allah Tealâ’ya karşı kendisini vezir de yapan, rezil de yapan yine kendisidir!
Cenab-ı Allah, cümlemizi nefsimizi ıslâh etmeye, şeytanın vesveselerine karşı koyabilmeye; Allah Tealâ’yı zikretmeye, O’na daima şükretmeye ve en güzel şekilde ibadet etmeye muvaffak buyursun! Böylece, yaratılış fıtratımızda olduğu üzere, yaratıkların en şereflisi olarak kalabilmeyi nasip ve ihsan buyursun! Âmîn!
SAKIN HA DOSTUM !
Râbbe iyi bir kul olmak istersen eğer,
Sakın, nefsine yüz verip azdırma dostum,
İyi bir kul olmak inan, Cihana değer,
Sakın, sol meleğe günah yazdırma dostum!
Zararın neresinden dönersen o kârdır,
Yanlış yolda ısrar edersen sonu nâr’dır,
Her müminin Râbbine sitemleri vardır,
Sakın bu sırları ele sezdirme dostum !
Gafil ihtirasla başına dertler alır,
Bilmez ki, dünya malı dünyada kalır,
Akıllı kişi her zaman “veren el ” olur,
Sakın, akılsız kafayı gezdirme dostum!
OYTAN Muammer hemen silkin kendine gel,
Yakandadır daima gizli ve güçlü bir el,
Râb emirlerine uy, ölmeden önce öl,
Sakın, vicdanı nefsine ezdirme dostum
