KİBİR VE GURUR!
İnsan ahlâkını oluşturan huylar iyi ve kötü olmak üzere ikiye ayrılır. Güzel ve iyi huyların arasında tevazu, doğruluk, sabır, cesaret, emanete riayet, nimete ve iyiliğe karşı şükür, yumuşaklık, sevgi, merhamet, cömertlik gibi övülen tavır ve davranışlar sayılabilir. Kötü huylar arasında ise kibir, gazap, zulüm, gaflet, haset, yalancılık, iki yüzlülük, iyiliği başa kakma, riya, kendini beğenme gibi yerilen duygu ve tavırlar sayılabilir. Yüce Kitabımızın yerdiği kötü huylardan birisi de “kibir ve gururdur”.(Dr.Zafer Koç, Kibir ve Gurur, İnsanı Helake Sürükler, Kur’ân’dan Öğütler 2, D.İ.B.Yayını, s. 98)
Kibir; büyüklenmek, gururlanmak, kendini başkasından üstün görmek ve başkasına itibar etmeyip onu yok saymak anlamına gelmektedir. Kutsal Kitabımız, kötü duygu ve düşüncelerin ruhu bozup insanı iyiliklerden ve doğru yoldan saptırdığından sıkça bahseder. Hatta bu kötü duyguların, demirin paslandığı gibi kalbi paslandırdığını ve bir zaman sonra gerçeği göremez hale getirdiğini belirtir. Eğer Yüce Allah’ın sevgisine ulaşmak istiyorsak, kalbimizdeki tüm kötü duygu ve düşüncelerden sıyrılmamız ve arınmış bir kalple Allah’ın huzuruna çıkmamız gerekir ( Dr.Zafer Koç, a.g.m.,s .99-100). İnsanlara surat asmak, kendini büyük, başkalarını küçük görmek, küçümsemek, övünmek iyi bir şey değildir. “Küçümseyerek surat asıp insanlardan yüz çevirme ve yeryüzünde böbürlenerek yürüme. Çünkü Allah, hiçbir kibirleneni, övüngeni sevmez.”( Lokmân, 31/18)
“Yeryüzünde böbürlenerek yürüme. Çünkü sen yeri asla yaramazsın boyca da dağlara asla erişemezsin.”(İsrâ,17/37)
Kibirli olmak insanı azdırır; başkasının hakkını ihlâl etmesine sebep olur. Çünkü kibirli kişi, hiç kimsenin kendisinden hesap sormayacağını, herkesin kendisinden korktuğunu zannederek hak hukuk tanımaz, zalim konumuna düşer. Kibir, boş kuruntudan başka bir şey değildir. Gerçekten,değerli, akıllı, bilgili ve erdemli insanlar daima alçak gönüllü, ağır başlı olurlar.(Dr.Ercan Eser, Kibirlenmek ve Böbürlenmek Haramdır, Kur’ân’dan Öğütler 2, D.İ.B.Yayını, s. 103-104 )
Kibirli olan kişilerin hayatlarından ve sonlarından ibret almak gerekir: Kârun, Firavun, Haman, Ebu Cehil ne oldular? Kibir, sahibini ancak ateşe götürür.
Mütevâzî kişi; başkalarını küçümsemez, insanlardan yüz çevirmez; böbürlenmez, öğünmez, ağrı dağını kendisi yaratmış gibi bir havayla yürümez; insanlara değer verir, kusuru olanları hoş görür, anlayışla karşılar…
Tevazû; alçak gönüllü olmak, kimseyi hakir görmemek ve sosyal durumu ne olursa olsun herkese sevgi göstermektir. Tevazu sahibi olmak, kişiye hem Allah’ın, hem de kulların yanında saygınlık ve itibar kazandırır. Nitekim Cenab-ı Allah, kullarının bu erdeme sahip olmalarını isteyerek “Onlar yeryüzünde tevazu içinde yürürler.” (Furkân,25/63) buyurmaktadır.
Tevazunun karşıtı kibirdir. Tevazu olmayan yerde kibir vardır. Kişinin kendini beğenmesini ve böbürlenmesini dinimiz hoş görmez. Büyüklük Allah’a mahsustur; buna rağmen büyüklük taslayanları Allah hoş görmez ve açık bir ihtarda bulunur: “İçinde ebedi kalmak üzere cehennem kapılarından içeri girin ! Kibirlenenlerin yeri ne kötüdür.!” (Mü’min,40/76 )
YÂ RÂB !
Cihanın mis kokuyor, aşkın yürek yakıyor ,
Her yol Sana çıkıyor, er-geç varılır Yâ Râb!
Verilsin ikrar sözü, görülsün melek yüzü,
Açılsın gönül gözü, yareler sarılır Yâ Râb!
Sayılı gün dolmadan, garip âhı almadan,
Günahlara dalmadan, kâmil kalınır Yâ Râb!
Çok şükür alnımız ak, kalbimiz de pâktır,
Sual soran Hak’tır, lütfunla bilinir Yâ Râb!
Gönül gözü hep görür, ruhu ol Melek alır,
Beden burda kalır, günahlar silinir Yâ Râb !
Hakikat hep aranır, kitaplıkta sanılır,
Has irfanda barınır, orda bulunur Yâ Râb!
Harpte döküldü kanlar, şehit oldu nice canlar,
Gelsin huzurlu anlar, namaz tam kılınır Yâ Râb!
Geçmeye köprü kuran,fakir-yetim hâli soran
Fitre-zekâtın tam veren, dua alınır Yâ Râb!
OYTAN Muammer canım, zikirde geçer her anım,
Emrindeyiz ey Hânım; emret, tez gelinir Yâ Râb !
İnsan ahlâkını oluşturan huylar iyi ve kötü olmak üzere ikiye ayrılır. Güzel ve iyi huyların arasında tevazu, doğruluk, sabır, cesaret, emanete riayet, nimete ve iyiliğe karşı şükür, yumuşaklık, sevgi, merhamet, cömertlik gibi övülen tavır ve davranışlar sayılabilir. Kötü huylar arasında ise kibir, gazap, zulüm, gaflet, haset, yalancılık, iki yüzlülük, iyiliği başa kakma, riya, kendini beğenme gibi yerilen duygu ve tavırlar sayılabilir. Yüce Kitabımızın yerdiği kötü huylardan birisi de “kibir ve gururdur”.(Dr.Zafer Koç, Kibir ve Gurur, İnsanı Helake Sürükler, Kur’ân’dan Öğütler 2, D.İ.B.Yayını, s. 98)
Kibir; büyüklenmek, gururlanmak, kendini başkasından üstün görmek ve başkasına itibar etmeyip onu yok saymak anlamına gelmektedir. Kutsal Kitabımız, kötü duygu ve düşüncelerin ruhu bozup insanı iyiliklerden ve doğru yoldan saptırdığından sıkça bahseder. Hatta bu kötü duyguların, demirin paslandığı gibi kalbi paslandırdığını ve bir zaman sonra gerçeği göremez hale getirdiğini belirtir. Eğer Yüce Allah’ın sevgisine ulaşmak istiyorsak, kalbimizdeki tüm kötü duygu ve düşüncelerden sıyrılmamız ve arınmış bir kalple Allah’ın huzuruna çıkmamız gerekir ( Dr.Zafer Koç, a.g.m.,s .99-100). İnsanlara surat asmak, kendini büyük, başkalarını küçük görmek, küçümsemek, övünmek iyi bir şey değildir. “Küçümseyerek surat asıp insanlardan yüz çevirme ve yeryüzünde böbürlenerek yürüme. Çünkü Allah, hiçbir kibirleneni, övüngeni sevmez.”( Lokmân, 31/18)
“Yeryüzünde böbürlenerek yürüme. Çünkü sen yeri asla yaramazsın boyca da dağlara asla erişemezsin.”(İsrâ,17/37)
Kibirli olmak insanı azdırır; başkasının hakkını ihlâl etmesine sebep olur. Çünkü kibirli kişi, hiç kimsenin kendisinden hesap sormayacağını, herkesin kendisinden korktuğunu zannederek hak hukuk tanımaz, zalim konumuna düşer. Kibir, boş kuruntudan başka bir şey değildir. Gerçekten,değerli, akıllı, bilgili ve erdemli insanlar daima alçak gönüllü, ağır başlı olurlar.(Dr.Ercan Eser, Kibirlenmek ve Böbürlenmek Haramdır, Kur’ân’dan Öğütler 2, D.İ.B.Yayını, s. 103-104 )
Kibirli olan kişilerin hayatlarından ve sonlarından ibret almak gerekir: Kârun, Firavun, Haman, Ebu Cehil ne oldular? Kibir, sahibini ancak ateşe götürür.
Mütevâzî kişi; başkalarını küçümsemez, insanlardan yüz çevirmez; böbürlenmez, öğünmez, ağrı dağını kendisi yaratmış gibi bir havayla yürümez; insanlara değer verir, kusuru olanları hoş görür, anlayışla karşılar…
Tevazû; alçak gönüllü olmak, kimseyi hakir görmemek ve sosyal durumu ne olursa olsun herkese sevgi göstermektir. Tevazu sahibi olmak, kişiye hem Allah’ın, hem de kulların yanında saygınlık ve itibar kazandırır. Nitekim Cenab-ı Allah, kullarının bu erdeme sahip olmalarını isteyerek “Onlar yeryüzünde tevazu içinde yürürler.” (Furkân,25/63) buyurmaktadır.
Tevazunun karşıtı kibirdir. Tevazu olmayan yerde kibir vardır. Kişinin kendini beğenmesini ve böbürlenmesini dinimiz hoş görmez. Büyüklük Allah’a mahsustur; buna rağmen büyüklük taslayanları Allah hoş görmez ve açık bir ihtarda bulunur: “İçinde ebedi kalmak üzere cehennem kapılarından içeri girin ! Kibirlenenlerin yeri ne kötüdür.!” (Mü’min,40/76 )
YÂ RÂB !
Cihanın mis kokuyor, aşkın yürek yakıyor ,
Her yol Sana çıkıyor, er-geç varılır Yâ Râb!
Verilsin ikrar sözü, görülsün melek yüzü,
Açılsın gönül gözü, yareler sarılır Yâ Râb!
Sayılı gün dolmadan, garip âhı almadan,
Günahlara dalmadan, kâmil kalınır Yâ Râb!
Çok şükür alnımız ak, kalbimiz de pâktır,
Sual soran Hak’tır, lütfunla bilinir Yâ Râb!
Gönül gözü hep görür, ruhu ol Melek alır,
Beden burda kalır, günahlar silinir Yâ Râb !
Hakikat hep aranır, kitaplıkta sanılır,
Has irfanda barınır, orda bulunur Yâ Râb!
Harpte döküldü kanlar, şehit oldu nice canlar,
Gelsin huzurlu anlar, namaz tam kılınır Yâ Râb!
Geçmeye köprü kuran,fakir-yetim hâli soran
Fitre-zekâtın tam veren, dua alınır Yâ Râb!
OYTAN Muammer canım, zikirde geçer her anım,
Emrindeyiz ey Hânım; emret, tez gelinir Yâ Râb !
