Bir lokma ekmek için iş arayanlar, zor koşullarda çalışanların yaşama mücadelesi; ekmeğe zam yapıldığı zaman daha da belirgenleşir.
Kentimizdeki ekmek fiyatları ile ilgili geçmiş yıllara sizleri götüreceğim. Anı defterim arasında ekmek ve et başta olmak üzere, önemli tüketim ürünlerinin zamlanan fiyatlarını kayıt altına alırım.
Herkes bir lokma ekmek için çalışıyor veya iş bulma uğraşı veriyor. Belli tarihlerdeki önemli ekmek zamlarını incelediğimde, rakamların nerelere geldiğini anladım. En önemlisi de; 20 Eylül 1990 günü, 370 gram ekmek 500 Tl olurken, aradan geçen yıllar içerisinde 20 Eylül 2020 günü 200 gram ekmeği 1.5 Tl’den aldığımız tarih bir tesadüf olsa gerek.
gelelim ekmeğimizin gramajları ve fiyatlarına: 5 Nisan 1985’te 440 gramı 50 Tl. 15 Haziran 1988’de 420 gram 150 Tl. 19 Mayıs 1989’da 340 gram 300 Tl. 25 Şubat 1990’da 320 gram 350 Tl. 20 Eylül 1990’da 370 gram 500 Tl. 19 Aralık 1990’da 330 gram 600 Tl. 6 Haziran 1991’de 330 gram 700 Tl. 26 Aralık 1991’de 330 gram 1.000 Tl. 8 Nisan 1992’de 360 gram 1.300 Tl. 8 Aralık 1992’de 300 gram 1.600 Tl. 8 Nisan 1993’de 300 gram 1.800 Tl. 24 Ağustos 1993’te 300 gram 2.500 Tl. 9 Ocak 1994’te 300 gram 3.000 Tl. 2 Haziran 1994’te 310 gram 5.000 Tl. 16 Mart 1995’te 270 gram 6.000 Tl. 2 mayıs 1995’te 270 gram 7.000 Tl. 30 temmuz 1995’te 270 gram 8.000 Tl. 30 Aralık 1995’te 270 gram 10.000 Tl. 7 Eylül 1998 tarihinde, daha önce 180 gramı 30.000 Tl olan ekmeğin gramajı 200 grama yükseltilerek fiyatı da 40.000 Tl oldu.
Ekmek fiyatının 40 bin liraya kadar yükseldiği günler ilginizi çekmiş olabilir. Anımsamanız gereken parasal değerimizi unutmayalım.
Bugün de işbaşında olan o dönemin AKP iktidarı, 31 Ocak 2004 tarihinde TL’den 6 sıfır atılması yönünde karar alarak, 1 milyon Tl’nin 1 Yeni Türk Lirası (YTL) olması yönündeki uygulamayı 1 Ocak 2005 tarihinde yürürlüğe koydu. 1 Ocak 2005 tarihinde 1 ABD doları 1,5 YTL ediyordu.
Bir ABD doları T.C. Merkez Bankanı verilerine göre alış fiyatı 1.3383 YTL, satışı ise 1.3448 YTL olarak kayıtlara geçmişti.
Yeni Türk Lirasının piyasaya sürülmesi ile birlikte 5 YTL’nin karşılığı o zaman 3,72 Dolardı. 1 Ocak 2009 tarihinde tedavüle giren 200 Tl yeni banknotların o günkü döviz kuruna göre 131 dolar değeri bulunmaktaydı.
TL’mizden 2005 yılının ilk gününde 6 sıfır atmamızın ardından 15 yıl geçti, bugün Bir ABD doları 7 Tl’nin üzerinde seyrediyor.
1998 yılındaki 200 gram ekmeği 40.000 Tl’den satın alırken, 2020 yılında 200 gram ekmeği 1.5 Tl’den alıyorsak memlekette ucuzluk mu oldu demek gerekiyor!?
Paramızdan atılan 6 sıfırın ne anlama geldiğini ve aradan geçen 15 yıl içerisinde yeniden aynı rakamlara doğru geldiğimizi de hesaplayabiliyor musunuz!?
Şunu anımsayalım, 440 gram ekmeğin fiyatı 50 Tl’ye satıldığı 1985 yılındaki günler ile, bugünkü fiyatları 6 sıfır atılarak hesap etmek gerekiyor!
8 Ocak 2019 tarihinde 200 gram ekmeğin gramajı sabit tutularak fiyatı 1.25 Tl olurken, 17 Eylül 2020 tarihinde de gramajı sabit olması koşulu ile fiyatı 1.5 Tl olarak belirlendi.
1985 yılındaki 50 Tl ile bugünkü 1.5 Tl arasındaki fiyat farkını ekmeğin gramajına göre değerlendirdiğinizde, ‘bir lokma ekmeğin önemini” anlamış olacaksınız.
