26 Nisan, 2024, Cuma
DOLAR32.5468
EURO34.9721
ALTIN2439.7
Mustafa BARDAK

Mustafa BARDAK

Mail: [email protected]

Anayasaya değişikliklerimizden… (1)

Gidişat ve halkın yaşantısı iyi gidiyor ama, bir de buna Osmaniye yerfıstığı yeşili eklesek nasıl olur!?

Olur olur, hem de bal gibi olur, neden olmasın ki!?

Yaşanan süreci anlatmayacağım sizlere ama İktidarın “Anayasa değişikliği” üzerine yaptığı konuşmalarla gündem değiştirmelerinin arkasında nelerin yattığını merak ettiğimi belirtmek istedim.

Ülkemizde bu güne dek bir çok kez “Anayasa” üzerinde değişiklikler yapıldı.  Önemli olan, Anayasa’nın maddelerinin değiştirilmesi değil, mevcut iktidarlar tarafından uygulanması noktasında “müdahale” olayları her zaman tartışma konusu olmaktan bir türlü çıkmadı!

Bu günlerde, Ak Parti Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan “Yeni Anayasa” konusunda sözler kullanıyor. Hemşehrimiz, MHP Genel başkanı Bahçeli’de desteklediğini söylüyor.

TBMM’nin ilk kez yeni Anayasa yapması, “1924 Anayasası” 20 Nisan 1924 günü kabul edildi. 1924 Anayasası, güçler birliği (yasama, yürütme, yargı) bakımından 1921 Anayasası'na göre daha esnek ve parlamenter rejime yönelik atılmış önemli bir olarak görülmektedir. 1924 Anayasası, 1961 yılına kadar yürürlükte kaldı.

27 Mayıs 1960 tarihinde, “Milli Birlik Komitesi” adına bir grup Subay yönetime el koydu. Yeni bir anayasa yapılması için “Kurucu Meclis” kurularak, yeni anayasa bu meclise hazırlatıldı.

1961 Türkiye anayasa değişikliği referandumu Türkiye’de yapılan ilk halk oylamasıdır. 27 Mayıs Darbesi'nden sonra hazırlanan 1961 Anayasası için yapıldı. 9 Temmuz 1961’deki halk oylaması ile 1961 Anayasası, yüzde 38.3 'hayır' oyuna karşılık, yüzde 61.7 'evet' oyuyla kabul edildi.

12 Eylül 1980 askeri darbesinin ardından sonra hazırlanan, 1982 Anayasası için, 7 Kasım 1983 tarihinde  Halk oylaması yapıldı. Oylama neticesinde Yüzde 8.63 Hayır oluna karşın, Yüzde 91.37 Evet oyu ile Anayasa kabul edilmiş oldu.

1987 yılında  Türkiye’de yapılan üçüncü Anayasa değişikliği halkoylaması olayı gerçekleşiyor. 1982 Anayasası’nın geçici 4. maddesi ile getirilen 10 ve 5 yıllık siyasal yasakların kalkıp kalkmaması konusunda 6 Eylül 1987'de düzenlendi. Seçmen kütüklerinin belirlenmesi amacıyla 12 Temmuz 1987'de tüm yurtta sokağa çıkma yasağı uygulandı. Yüksek Seçim Kurulu, halk oylaması sonuçlarını 12 Eylül 1987'de açıkladı.

Halk oylamasına 24.436.821 seçmen katıldı. Geçerli 23.347.856 oydan 11.711.461'i 'evet' (% 50.16), 11.636.395'i 'hayır' (% 49.84) çıktı. Böylece, Geçici 4. madde yürürlükten kalktı.

Halkoylaması sonucunda “Evet” oyları ile “Hayır” oyları arasında  sadece 75.066 oy çıkmasının ardından  dönemin Başbakanı Turgut Özal, erken genel seçim kararı alarak 29 Kasım 1987 tarihinde Türkiye’de Genel seçimler yapıldı.

1988 Türkiye anayasa değişikliği referandumu, Türkiye’de  yapılan dördüncü, hayır çıkan ilk halk oylaması. 1982 Anayasası’nın  127. maddesindeki yerel seçimlerin 1 yıl erkene alınıp alınmaması konusunda 25 Eylül 1988’de yapıldı. Seçmenlerin yüzde 65’i 'hayır', yüzde 35’i 'evet' oyu kullandı. Böylece yerel seçimlerin erkene alınması için Anayasa’nın 127. maddesindeki değişiklik kabul edilmedi ve 13 Kasım 1988 olarak öngörülen erken yerel seçim yapılmadı.

Bu günlerdeki, Muhalefetin “Erken seçim”, iktidarın ise “Anayasa” değişikliği sözlerini halkın kafasını başka yönlere çekmeye çektiği yönünde düşüncelerim var.

Anayasa değişikliği yapılması ile değil, yeni Anayasa’nın uygulanması noktasındaki eylemlere bakar vatandaşlarımız.

Ana Sayfa
Web TV
Foto Galeri
Yazarlar