İnsan yaşamının her döneminde ruhsal açıdan değişim ve gelişimler iç içedir. Bu gelişim ve değişim yaşamın her alanındaki ilişkileri doğrudan etkiler. Sosyal yaşamda ve özel yaşamda atılan adımlar, alınan kararlar ve tesis edilen ilişkiler ruh sağlığı ile doğrudan ilintilidir. Çocuk psikiyatrisi İstanbul ilinde popüler alanlardan biri olup özellikle çocukluk ve ergenlik döneminde yaşanan değişimlerin kişinin tüm yaşamını etkileyeceği unutulmamalıdır. Aynı şekilde çiftler arasındaki ilişkilerde de zaman zaman iniş çıkışlar, anlaşmazlıklar ya da iletişimsizlikler görülmesi mümkündür. Bu süreçte son derece önemli bir rol üstlenen çift terapisi İstanbul ve diğer illerimizde alanında uzman ve deneyimli hekimlerden alınması gereken bir hizmettir. Medyland üzerinde ve farklı branşlarda kategorize edilmiş hekimleri inceleyerek bölgenize en yakın ve en uygun isimlere ulaşabilirsiniz. Hızlı bir şekilde randevu alma işlemlerinizi tamamlayabilirsiniz.

Ergenlik Dönemi Ruhsal Sorunları

İnsan yaşamındaki en önemli geçiş evrelerinden biri ergenlik dönemidir. Ergenlik dönemi yalnızca fizyolojik değişimlerle sınırlı değildir. Aynı zamanda duygusal ve psikolojik değişimleri de kapsar. Erken çocukluk döneminde yaşanan deneyimler, ebeveyn yaklaşımları, yetiştirilme tarzı, aile öyküsü gibi pek çok farklı etken bireyin ergenlik döneminin nasıl şekilleneceği üzerinde önemli rol oynar. Ergenlik döneminde en sık gözlemlenen rahatsızlıklar arasında; kaygı bozuklukları, duygu durum bozuklukları, obsesif kompülsif bozukluk, risk alma eğilimi, yeme bozuklukları, depresif bozukluklar, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, davranım bozuklukları ve madde kötüye kullanımı sayılabilir.

Ergenlik dönemindeki bireylerin ruhsal sorunlarına ilişkin risk faktörleri çevresel, genetik ve kültürel etkenlere karşı son derece duyarlıdır. Aile öyküsünde bulunan herhangi bir ruhsal rahatsızlığın sonraki kuşaklara aktarılması, sonraki kuşakların bir parçası olan çocukların ve gençlerin genetik olarak ruhsal rahatsızlıklara daha yatkın olması ve bu aktarım dolayısıyla görece riske açık hale geldiklerini söylemek mümkündür.

Ergenlik döneminde gözlemlenen hızlı fizyolojik büyüme, hormonal ve bedensel değişiklikleri kapsar. Hormonlardaki ve metabolizmadaki bu değişime ek olarak ergenlik döneminin en önemli olaylarının başında benlik gelişimi gelir. Kimlik kazanımı, cinsel yönelim ve aidiyet konularında yaşanan çatışmalar sağlıklı çözümlenmezse, kimlik krizine dönüşmesi ve farklı ruhsal sorunlara neden olması riski bulunur.

Genetik yatkınlığın yanı sıra çevresel etkenler de önemli risk faktörlerindendir. Stres ya da dana önceki dönemlere ait travmalar, depresif belirtileri, kaygı bozuklukları veya bedensel yakınmalar açısından çocukları ve ergenleri hazır bir konuma sokar. Ruhsal sorunları tetikleyen çevresel faktörler arasında kronik hastalıklar, aile içi şiddet, ihmal ve istismar gibi durumlar da sıralanabilir. En önemli toplumsal/kültürel risk faktörleri arasında düşük sosyoekonomik hayat şartlarında yaşamak, riskli ergen gruplarında yer almak ve maddi yetersizlik sayılabilir.

Ergenlik Dönemindeki Ruhsal Sorunlara İlişkin Belirtiler ve Tavsiyeler

Ergenlik döneminin en önemli özelliklerinden biri, beyin gelişiminin hala sürdüğü bir evre olmasıdır. Bu süreçte frontal lop gelişmeye devam etmekte olup frontal lop beynin karar vermekten, duyguları yönetmekten ve davranışları ketlemekten sorumlu bölgesidir. Devam eden bu gelişim süreci ergenlerin duygusal çıkışlarının, duygusal patlamalarının, risk alma eğilimi gösteren davranışlarının ve verdikleri kararlar sırasında bazı detayları göz ardı etmelerinin ardında yatan en önemli nedendir. Bu nedenle ergenlerde gözlemlenen farklılıklar bir geçiş evresinde yaşanan ve tamamen uyum sağlamaya yönelik davranışlar olarak kabul edilmelidir.

Ergenlik döneminde ebeveynler karşılarında fiziksel olarak gelişmiş hatta bazen bir yetişkin görünümüne sahip bireyler görse de ergenlik döneminde hormonal ve zihinsel gelişim sürmektedir. Hormonal farklılıkların etkisiyle tetiklenen duygusal değişimler sürecin bir parçası olarak değerlendirilmelidir. Bu dönemde ergen bireyler vücutlarının nasıl göründüğüyle aşırı şekilde ilgilenebilir ve ayna karşısında saatler geçirebilirler. Dış görünüme ek olarak kendi benliklerine dair arayışları da devam eder. Bu arayış öfke, kaygı ve depresif duygu durum şeklinde ortaya çıkabilir.

Ebeveynler bu süreçte çocuklarını artık tanıyamadıklarını ya da aralarındaki bağın koptuğunu düşünebilirler. Genellikle ebeveynler çocukluk döneminde kurulan ilişkinin aynı yönde süreceğini düşünse de ergenlik, kimlik kazanımının gerçekleştiği bir evre olma özelliği taşır. Bu evrede ergen bireyler genellikle anne ve babalarından ayrışarak sağlıklı bir kimlik oluşumu sağlanabilmesi için farklı ilgi alanlarına yönelebilirler. Ergenlik döneminde gençlerin en önemli ihtiyacı, bir gruba dahil olma ve aidiyet hissidir. Yetiştikleri ortamdan ve ebeveynlerinden ayrılmaya ve onlara benzemeyecek şekilde hareket etmeye çalışırlar. Bu durum pek çok ebeveyni kaygılandırsa da bu bir geçiş evresi olup ergen bireylerin benlik gelişimini sağlıklı bir şekilde tamamlayabilmesi için birtakım sağlıklı sınırlara gereksinimi olduğu unutulmamalıdır.

Sağlıklı sınırlar, çocuklarla olan bağ kopmadan onların bireyselleşebilmesine uygun ortamı hazırlar. Anne baba ve çocuk arasındaki iletişimi güçlendirdiği gibi doğru ifadeler kullanmak ergen bireyler ve ebeveynleri arasındaki çatışma riskini azaltır. Sağlıklı sınırlar oluşturmaya çalışırken ergen bireyleri risk içerikli materyallerden uzak tutmak, şiddet eğilimli içeriklere sınır koymak, ergen bireyi sağlıklı beslenmeye ve egzersize yönlendirmek önemlidir.