Uzman Klinik Psikolog Müjde Yahşi, boşanmanın çocuk üzerindeki etkileri ve bu sürecin çocuğa nasıl anlatılması gerektiği konusunda önemli bilgiler verdi.
Uzman Klinik PsikologMüjde Yahşi, boşanmanın çocuk üzerindeki etkileri ve bu sürecin çocuğa nasıl anlatılması gerektiği konusunda önemli bilgiler verdi.
Hiçbir çocuk yoktur ki anne ve babasıyla mutlu bir aile ortamında yaşamak istemesin.
Ancak kimi zaman, aile içinde bitmek bilmeyen tartışmalar, huzursuzluk ve şiddet ortamı çocuğun sağlıklı gelişimini ciddi şekilde olumsuz etkileyebilir.
Bu gibi durumlarda boşanma, çocuk için daha büyük travmaların önüne geçmek adına doğru bir seçenek olabilir.
Fakat boşanma süreci ne kadar sağlıklı yürütülmeye çalışılırsa çalışılsın, çocuk için kaçınılmaz olarak zor bir dönemdir.
Bu nedenle ebeveynlerin, bu süreci çocuğa açıklarken son derece hassas ve dikkatli olmaları gerekmektedir.
Psikolog Müjde Yahşi’ye göre, boşanma kararı çocuğa mutlaka anne ve baba tarafından birlikte açıklanmalıdır.
Açıklama sırasında ebeveynlerin birbirlerini suçlayıcı bir üslup kullanmaması büyük önem taşır.
Çocuğun boşanma sürecinden mümkün olan en az zararla çıkabilmesi için, ona bu sürecin nasıl anlatılacağının bilinmesi gerekir.
Küçük yaştaki çocuklar için boşanma, ölüm, deprem ya da kurban kesimi gibi soyut bir kavramdır ve tam olarak kavranması zordur.
Bu nedenle 8 yaş altı çocuklara boşanma, oyuncaklar gibi somut materyallerle anlatılmalıdır.
Ebeveynler, oyuncakları kullanarak şu şekilde bir açıklama yapabilir:
"Bu oyuncak anneni, bu oyuncak babanı ve bu oyuncak da seni temsil etsin. Annen ve baban birbirini çok sevdi ve evlendi.
Sonra Allah’tan bir bebek istediler ve dünyaya sen geldin. Hep birlikte çok güzel vakit geçirdik. Ancak zamanla annen ve baban anlaşamamaya başladı ve kavga etmeye başladık.
Bu durum bizi çok mutsuz etti. Bu yüzden artık ayrı evlerde yaşayacağız. Ama senin bir değil, iki evin olacak. Annen ve baban seni her zaman çok sevecek ve boşanmamızın sebebi kesinlikle sen değilsin.”
Bu yöntemle çocuk, oyuncaklara dokunarak, görerek ve dinleyerek durumu daha iyi kavrayabilir ve boşanmayı kendisiyle ilişkilendirmez.
Özellikle 3 ila 6 yaş arasındaki çocuklar, boşanmanın kendi hatalarından kaynaklandığını düşünebilir.
Bu nedenle ebeveynlerin çocuğun suçluluk duygusu yaşamaması için onu sürekli olarak güvence altına alması önemlidir.
12 yaşın altındaki çocuklara oyuncaklarla anlatım yöntemi kullanılabilir. Ancak 8 yaş ve üzeri çocuklarda soyut düşünme becerisi gelişmişse, bu yönteme gerek kalmaz. Çocuğun soyut düşünme becerisinin ne kadar gelişmiş olduğu, ince esprileri anlayıp anlayamadığından, atasözlerini kavrayıp kavrayamadığından veya fikirler üzerine tartışabilmesinden anlaşılabilir.
Boşanma süreci, çocukta birçok psikolojik probleme yol açabilir. Uzman Klinik Psikolog Müjde Yahşi, boşanma sürecindeki çocuklarda en sık karşılaşılan problemlerin depresif ruh hali, içe kapanma, sosyalleşmeden kaçınma, değersizlik hissi ve kendini suçlama eğilimi olduğunu belirtiyor.
Boşanmanın üzerinden iki yıl geçmiş olsa bile çocuklar, öfke kontrolü sorunları, stresle baş etmede güçlük ve dürtüsellik gibi sorunlarla karşı karşıya kalabilir.
Araştırmalar, boşanmadan erkek çocukların kız çocuklarına kıyasla daha fazla etkilendiğini gösteriyor. Bunun en önemli nedeni, kız çocuklarının doğası gereği duygularını daha kolay ifade edebilmesi ve çevresinden daha fazla psikolojik destek alabilmesidir.
Ayrıca, küçük yaş gruplarında velayetin genellikle anneye verilmesi nedeniyle erkek çocuklar baba figüründen yoksun büyüyebilir.
Bu da kimlik gelişimi açısından olumsuz sonuçlar doğurabilir.
Boşanma sürecinde çocuğun psikolojik sağlığını koruyabilmek adına ebeveynlerin dikkat etmesi gereken bazı önemli noktalar bulunmaktadır:
Anne ve baba rolleri devam etmeli: Boşanmış olsalar bile ebeveynler, anne ve baba rollerini sürdürmeye devam etmelidir.
Ebeveynler birbirlerini kötülememeli: Çocuk, anne ya da babası hakkında kötü sözler duymak istemez.
Bu durum, çocuğun kendisini değersiz hissetmesine neden olabilir.
Çocuk aracı haline getirilmemeli: “Annen olacak kadına söyle” ya da “Baban olacak adama söyle” gibi ifadeler çocuğun psikolojisini olumsuz etkiler.
Boşanma kararı kesinleşmeden çocuğa açıklama yapılmamalı: Çocuk, belirsizlik içinde bırakılmamalıdır.
Kesin karar verildikten sonra açıklama yapılmalı ve ebeveynler bu açıklamayı birlikte yapmalıdır.
Ebeveynler arasındaki ilişkinin ölçülü olması önemli: Boşanmış eşlerin birbirleriyle aşırı samimi olması ya da birlikte vakit geçirmesi, çocukta kafa karışıklığına neden olabilir ve anne-babanın yeniden bir araya gelmesi konusunda umuda kapılmasına yol açabilir.
Bu durum, ilerleyen süreçte hayal kırıklığı yaşamasına ve yeni evlilikleri kabullenmekte zorluk çekmesine neden olabilir.
Ebeveynler Destek Almayı İhmal Etmemeli
Boşanma sürecinde çocuğun psikolojisini korumak isteyen ebeveynlerin, bir çocuk ve aile terapistinden destek almayı ihmal etmemesi gerekmektedir.
Boşanma süreci kaçınılmaz olsa bile, çocuğun bu süreçten en az zararla çıkmasını sağlamak ebeveynlerin en önemli sorumluluğudur.
Unutulmamalıdır ki çocuk yalnızca psikolojik olarak değil, bedensel olarak da boşanmanın etkilerini yaşayabilir.
Bu nedenle anne ve babalar, çocuklarını olası travmalardan korumak adına her türlü önlemi almalı ve süreci en sağlıklı şekilde yönetmeye özen göstermelidir.
Yorum Yazın