29 Mart, 2024, Cuma
DOLAR32.3894
EURO35.0172
ALTIN2323.7

200 yıllık su değirmeni yıllara direniyor

  • Yazdır
  • A
    Yazı Tipi
  • Yorumlar
200 yıllık su değirmeni yıllara direniyor
Abone ol
Yaşamakta olan kültürel mirasların araştırılması sonucu, Osmaniye’nin Kadirli ilçesi Değirmendere köyünde, şuan da faaliyette olan 150-200 yıllık su değirmeni yerinde incelenip, çalışmakta olduğu belirlendi.

Yaşamakta olan kültürel mirasların araştırılması sonucu, Osmaniye’nin Kadirli ilçesiDeğirmendere köyünde, şuan da faaliyette olan 150-200 yıllık su değirmeni yerinde incelenip, çalışmakta olduğu belirlendi.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü’nce, taraf olunan Unesco “Somut olmayan kültürel miraslar”  illerde araştırıp tespit ediliyor

Osmaniye İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından oluşturulan, tespit kurulu yaptığı araştırma sonucu Osmaniye’nin Kadirli ilçesi Değinmendere Köyünde çalışır haldeki su değirmeni ile ilgili yerinde inceleme yaptı.

Osmaniye İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Folklor Araştırmacıları Gül İnce ve Ali Güneş ile SOKÜM Tespit kurulu üyesi ve OŞYAD Başkanı Mustafa Bardak tarafından su değirmeni ile ilgili yerinde tespitler yapılıp video ve görsel çalışmalar ile belgelendirildi.

Değirmendere Köyü Muhtarı Ergün İspenoğlu, 150 haneli köyün kış  mevsiminde 700-800 kişiden oluşan nüfusunun bulunduğunu, yaz mevsiminde ise nüfusun 7000’e kadar ulaştığını söyledi.

Değirmendere Köyü yakınlarındaki; Maksutoğlu, Kösürge, Ağlıca, Küçük Turna, Büyük Turna, Söğütoluğu, Solucak, Karaçalı, Yağızlar, Çınaraltı yaylalarında yaşayanların su değirmenine gelerek un öğüttükleri belirtildi.
Su değirmeninin tarihsel geçmişi ile ilgili bilgileri, şu anda işletmecisi olan 55 yaşındaki Alpaslan Püsküllüoğlu’dan öğreniyoruz.

Alpaslan Püsküllüoğlu, aynı zamanda 1935 yılında Kadirli ilçesinde doğan, 24 Haziran 2008 tarihinde hayata veda eden; Dil bilimci, Şair, Yazar, Radyo programcısı, Türk Dil Kurumu’na önemli katkıları olan Ali Püsküllüoğlu’nun, Alpaslan Püsküllüoğlu’nun babasının dedesi ile amcaoğlu olduğunu öğreniyoruz. 

Ortaokul mezunu, evli ve üç çocuk babası Alpaslan Püsküllüoğlu TEDAŞ’tan emekli olduktan sonra köyüne yerleşerek su değirmeni ile ilgilenmeye başladığını söyledi.

Değirmendere köyündeki değirmenlerle ilgili Alpaslan Püsküllüoğlu; “Bu köydeki dere yatağındaki su üzerinde  daha önce  3 su değirmeni vardı. Yaklaşık 40 yıl öncesinde ikisi kapandı, sadece şu anda gördüğünüz değirmen kaldı. Değirmenin geçmişi ile bildiklerime gelince; Dedemin amcası Mehmet’den Dedem Ahmet’e, Dedemden de babam Yusuf’a çalıştırmak kısmet oluyor. Babam Yusuf’tan de bana kaldı. Yani şu gördüğünüz değirmenin ben 4. kuşak işletmecisi durumundayım. Tahmini olarak 150-200 yıllık bir geçmişi olduğunu söyleyebilirim. İlk kurulduğu günden bu yana çürüyen ağaçlar ve yıkılan duvarlarda tadilatlar yapıldı. 1978 yılında  saç değişikliği, 2000 yılında da  iç değişikliklerde tadilatlar yapıldı. Babam 2010 yılında işletmeyi bıraktı, bir süre atıl durumda kaldı. Emekli olduktan sonra ben yeniden çalıştırmaya başladım.”dedi.

Su değirmeni ile ilgili Alpaslan Püsküllüoğlu bilgileri aktarmayı sürdürdü: “Su değirmeni için, güç alabileceği yer seçilir. Buradaki suyun adı Keşiş çayıdır. Andırın ilçesi Rifatiye köyü su kaynağından geliyor.  Şu anda gördüğümüz sadece un övütmektedir. Dövme değirmenimiz çalışmamaktadır.  Su değirmeni tek kat ve tek oda olur. 2 taşı bulunur, üstteki döner, alttaki ise sabittir. Taşın ortasında  15-16 cm çapındaki bir delik çapı bulunmaktadır. Bu taşın özellikleri vardır, ancak taş ustaları bulabilir. Değirmenin üst kısmında buğdayı dökme yerine Sepetla çanağı  “sepetla- sepetlik” denir. Aşağıya doğru indikçe; çakıldak, taşlar, çark (per) mil (Meşe ağacından yapılır) tuş (metaldir), ayar ağacı, abara (havuz) bulunmaktadır.

Değirmenin alt kısmında suyun çevirebilmesi için çarkın hareket etmesi ile birlikte üstteki taş dönmeye başlar. Kaç kilo buğday çanağa konulursa o kadar un alınır. Un övütme kişilerin değirmene geliş sırasına göre sırasını bekler. Hizmet sonunda Şinik ölçüsüne göre hak alınır. Bu gördüğünüz Su değirmeninde; un, bulgur, mısar unu, yarma ve zavar öğütülür. Şu anda buğdaydan un övütme işlemi yapılmaktadır.”

Değirmen işletmecisi bilgileri verdikten sonra yarım çuval buğdayı çanağa dökerek, önce su çarkının çalışması için  mili çekti, çark suyun kuvveti ile dönmeye başlayınca, üstteki taşlar dönerken, buğdayın bulunduğu havuzun ağzını açtı, taşın ortasına dökülmeye başlayan buğday taneleri, iki taş arasında övünmesi sonrası alt kısımdan un olarak havuz içerisinde toplanmaya başladı.

Kadirli ilçesinden 43 kilometre uzaklıktaki Değirmendere Köyündeki su değirmeninin yan duvarındaki taşların yıkılmaya başladığını, ancak yıllara meydan okurcasına suyun gücü ile hala hizmet verebilmek için direndiğini görmekteyiz. 
 


  • 0
    SEVDİM
  • 0
    ALKIŞ
  • 0
    KOMİK
  • 0
    İNANILMAZ
  • 0
    ÜZGÜN
  • 0
    KIZGIN
Antalyasporun Sultanlarına şampiyonluk yemeğiSonraki Haber

Antalyasporun Sultanlarına şampiyonluk y...

Yorum Yazın

Başka haber bulunmuyor!

Ana Sayfa
Web TV
Foto Galeri
Yazarlar