Aldanma ; insanın tercih yapma sürecinde açığa çıkar. Bu genelde iki yolla olur; birincisi doğru olmayan şeye inanmak; ikincisi ise doğru olan şeyi reddetmektir. Bunun altında yatan saikler ise genelde pratik ihtiyaçlardır. İnsan psikolojisi genelde hazza yakın, acı ve zahmete ise uzak kalma yönündedir. Yanlışı doğruya tercih etmek anlık çıkar duygusun öne çıkıp, bireyin benliğini ele geçirmesi ile hayat bulur. Uyanış; yanlış tercihlerin ağır sonuçları ortaya çıkışı ile başlar. Bireyin kendini gözden geçirmesi ile doğruya evrilmesi süreci başlar. Kalıcı olanın doğru olanda olduğunun kavranması zaman alabilir. Bireyin deneyimleri bilgi ve kültürel etkinlikle yoğrulduğu süreçlerde doğruya ulaşma kısa sürede gerçekleşebilir.
İnsanın yeryüzündeki arayışı, doğrularını çoğaltma, yanlışlarını ise azaltma yönünde olduğu müddetçe aldanma ve drama düşme durumunu ortadan kalkabilir. Özünde doğru olana yatkınlığı ile bilinen insan heves ve menfaatleri uğruna kısa ömrünü heba edebilir. İnsanlık tarihi drama düşmüş insanlığın tarihidir. Edebiyat, sanat ve beşeri tarih bunu yazar bunu dillendirir.
Sabit ve değişken ilişkisinde tercihimizi sabit (doğru) olandan yana kullandığımız sürece insanın aldanma katsayısı düşecektir. Bu da bize daha mutlu ve huzur dolu yaşamı sağlayabilir.
