2024 yılının sonuna yaklaşırken Türkiye'deki lojistik sektörü, ekonomik krizin derinleşmesiyle birlikte büyük bir darboğazla karşı karşıya.
2024 yılının sonuna yaklaşırken Türkiye'deki lojistik sektörü, ekonomik krizin derinleşmesiyle birlikte büyük bir darboğazla karşı karşıya.
Artan maliyetler, uzayan vadeler ve düşen kapasite kullanım oranları, sektör için sürdürülebilirliği tehdit eden bir tablo ortaya koyuyor.
Tırport Kurucu Ortağı Dr. Akın Arslan’ın açıklamalarına göre, lojistik firmaları 2025’e girerken ciddi finansal zorluklarla mücadele ediyor.
Dr. Arslan’ın paylaştığı Tırport Insights verilerine göre, kamyon maliyetlerindeki artış 2024’ün ilk 10 ayında %50’yi aşmış durumda.
Buna rağmen, navlun fiyatları aynı dönemde yalnızca %20-25 oranında artış gösterdi. Bu fark, lojistik firmalarının gelirlerinde %30’a varan reel bir kayba yol açtı.
Avrupa’da navlunun içindeki yakıt maliyeti ortalama %26 seviyesindeyken, Türkiye’de bu oran %52’ye ulaştı.
İstanbul’dan Adana’ya giden bir kamyonun, kazancının yarısını mazota ayırmak zorunda kalması, maliyetlerin taşımacılar üzerindeki ağır yükünü gözler önüne seriyor.
Dr. Arslan, "Bu durum kesinlikle sürdürülebilir değil," diyerek sektörün içinde bulunduğu kriz ortamını vurguladı.
Türkiye genelinde ticari yük taşımacılığı yapan 550 bine yakın kamyon bulunurken, bunların yaklaşık %85’i bireysel kamyon sahiplerine ait.
Bu kamyonların büyük bir kısmı spot pazardan günlük olarak yük alarak çalışıyor. Ancak Ocak-Ekim döneminde, sektör kapasite kullanım oranları düşmeye devam etti.
2022 yılında hafta içi günde 400 bine yakın kamyon yük alırken, bu sayı Kasım 2024 itibarıyla 300 binin altına geriledi.
Yurt içi ve yurt dışı nakliye trafiğinde gözle görülür bir azalma olması, sektörde iş hacminin daraldığının bir göstergesi.
Öte yandan, nakliye vadeleri de sektör için önemli bir sorun olarak öne çıkıyor.
Eskiden 15-30 gün vade ile çalışabilen mal sahibi ve üreticiler, döviz kuru baskısı ve yüksek faiz oranları nedeniyle vadeleri 45-60 güne çıkarmış durumda.
Buna ek olarak, ödemelerdeki gecikmeler vadeleri 2,5 aya kadar uzatıyor. Dr. Arslan, özellikle bireysel kamyon sahiplerinin bu kadar uzun vadeleri finanse etmesinin mümkün olmadığını belirtti.
Büyük lojistik firmalarının, kamyonculara navlun ödemelerini önden yapmak zorunda kalması, operasyonel maliyetleri daha da yükseltiyor.
Dr. Arslan’a göre, lojistik firmaları günlük 1 milyon TL navlun ödemesi yaparken, 60 gün vade ile çalışan bir firmanın 75 milyon TL işletme sermayesine ihtiyaç duyduğunu söyledi.
Aksi takdirde, bu firmalar operasyonlarını çevirmekte zorlanıyor. Banka ve faktoring firmalarından kredi kullanamayan firmalar, aylık %6’nın üzerinde finansman maliyetleriyle karşı karşıya kalıyor.
Dr. Arslan, "2025’e girerken, yüzlerce lojistik firması doğrudan zararına çalışıyor. Birçok firma, ekonomik krizi nakit akışlarını zorlayarak ve borçlanarak aşmaya çalışıyor.
Ancak bu sürdürülebilir bir çözüm değil," diyerek sektörün önündeki zorlu yol haritasını çizdi.
Türkiye’de lojistik sektörü, günlük 80 milyon dolara yakın navlun ödemesiyle ekonominin en dinamik sektörlerinden biri.
Ancak ekonomik kriz, artan maliyetler ve uzayan vadeler, bu sektördeki sürdürülebilirliği her geçen gün daha fazla zorlaştırıyor.
Uzmanlar, sektörün 2025 yılında daha ciddi finansal tedbirler alması ve maliyetleri minimize edecek yapısal reformlara yönelmesi gerektiğini belirtiyor.
Sektör temsilcileri, lojistik firmalarının ayakta kalabilmesi için maliyet azaltıcı önlemler, finansman kaynaklarına erişimin kolaylaştırılması ve ödeme vadelerinin kısaltılması gibi çözümler üzerinde çalışılması gerektiğini vurguluyor.
Aksi halde, yüzlerce firmanın bu zorlu süreci atlatması giderek daha zor bir hale gelecek.
Yorum Yazın