Marş Mira yürüyüşü: Unutmadık, unutturmayacağız

Srebrenitsa Soykırımı’nda hayatını kaybeden 8 binden fazla insanın anısına düzenlenen Marş Mira’da (Barış Yürüyüşü), dünyanın dört bir yanından gelen binlerce kişi barış için yürürken, bu yıl kimliği belirlenen 7 kurban daha toprağa verilecek.

Bosna Hersek’te her yıl 8 Temmuz’da başlayan Marş Mira (Barış Yürüyüşü), Srebrenitsa Soykırımı’nda hayatını kaybeden 8 binden fazla Boşnak erkeğin anısına bu yıl da yoğun katılımla başladı. Yürüyüşün ikinci gününde binlerce insan, ölüm yürüyüşü olarak bilinen orman yolunu barış için yeniden kat ediyor. 1995 yılında Srebrenitsa’dan Tuzla’ya kaçmaya çalışan sivillerin izlediği bu 100 kilometrelik rota dün Nezuk’tan başladı, 11 Temmuz’da Potoçari Anıt Mezarlığı’nda sona erecek. Katılımcılar, yürüyüş boyunca hem yaşamını yitirenleri anıyor hem de savaşın bıraktığı derin yaralara dikkat çekiyor. Bu yılki yürüyüşe Bosna Hersek’in dört bir yanından gelen vatandaşların yanı sıra Türkiye, Almanya, Avusturya, İngiltere, İsveç ve birçok Avrupa ülkesinden gönüllüler de katıldı. Aralarında soykırım mağdurlarının yakınları, gençlik örgütleri, insan hakları savunucuları ve gazeteciler de bulunuyor.

Kimliği belirlenen 7 kişi toprağa verilecek

Katılımcılar, 1995’te ormanlarda açlıkla, susuzlukla ve kurşunlarla boğuşan binlerce insanın yaşadıklarını hatırlatarak, barışa ve insanlığa dikkat çekiyor. Marş Mira’nın sonunda 11 Temmuz’da bu yıl kimlikleri yeni tespit edilen 7 soykırım kurbanı da düzenlenecek toplu cenaze töreniyle toprağa verilecek.

"10 binin üzerinde bir katılım var"

Yürüyüşün 2. gününde Mravnjaci’deki kamp alanına ulaşan İbrahim Karakaya, "Ankara’dan bu yürüyüş için geldim. Nezuk’ta dün ilk yürüyüşe başladık. Bugün 2. günümüz ve Mravnjaci’deyiz. 60 kilometrelik bir yol yürüdük. 30 kilometremiz daha var. Umarım bu yürüyüş bütün insanlık için bir çağrı olur. Biz de bu çağrıda bulunmak istedik. Bu yürüyüşe dünyanın dört bir yerinden gelen insanlar var. Amerika, İngiltere, İsviçre’den gelen insanlar var. 30 yıldır en fazla insanın katıldığı yürüyüş olmuş. 10 binin üzerinde bir katılım var. İnşallah her sene artarak devam eder ve soykırımlar da son bulur. Kocaeli Büyükşehir standına geldik, destekleri için teşekkür ediyoruz" dedi.

"25 kişilik bir ekiple geldik"

Türkiye’den gelen Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Antikkapı A.Ş. Genel Müdürü İsmail Yıldırım, "Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Büyükakın’ın talimatıyla Marş Mira yürüyüşünde yıllar önce burada yapılan katliamı anmak üzere dünyanın yer yerinden buraya gelen insanlara sıcak yemek ikram edebilmek amacıyla geldik. Bu yürüyüşün anlamı çok büyük. Dünyadaki zulümlerin bitmediğini çok rahat şekilde görüyoruz. Dün Saraybosna’daydı bugün Gazze’de. Bu zulümlere karşı tarafımızı belli etmek için buradayız. Kocaeli Büyükşehir olarak 25 kişilik bir ekiple buradayız. Ekibimiz geçen hafta Türkiye’den yola çıktı. Tırımız 2-3 günlük yolculuktan sonra Bosna’ya ulaştı. Bu insanlar yorgunluğunu, onlara ikram ettiğimiz sıcak yemek ile atmak üzere bu alanda toplandılar. Takribi olarak 4 bin 500 insan topladı. Yarında ikramlarımız devam edecek. 8 bin kişilik bir yemek hazırlığımız var ama ilave edilmesi gerekiyorsa ilave edecek kapasitemiz mevcut" şeklinde konuştu.

"Yüreğimiz sizinle"

Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Büyükakın, bir insanı yardımda gönüllü olarak çalışan Boşnak Samir Garip ile görüntülü telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Başkan Büyükakın, "Nasip olursa ben de gelmek istiyorum ama bu sene programlarım dolayısıyla imkan bulamadım. Tüm şehitlerimizi rahmetle anıyoruz. Kalbimiz sizinle. Sizleri de Kocaeli’de bekliyoruz. Tüm dostlarımıza selamlarımızı iletin. Yüreğimiz sizinle" ifadelerini kullandı.

"Gözyaşı dökmemek elde değil"

Yürüyüşe katılan Andrii Slavovic, "Buraya geldiğimde gerçekten çok fazla duygu hissediyorum. Bu etkinliğe ilk kez katılıyorum. Srebrenitsa hakkında ve orada olanlarla ilgili çok şey okudum. Oradaki yolları ve yaşananları bizzat görmek, o insanların yürürken ne yaşadığını kendi zihnimde canlandırmak istedim. Şu anda yollar daha iyi, bizim için daha kolay. İstediğimiz zaman dinlenebiliyoruz. Ama onlar için çok daha zordu. Bu yüzden, neler yaşadıklarını kendi gözlerimle görmek istedim. Yürürken birçok farklı duygu yaşayabiliyorsunuz. Çoğunlukla da hüzün. Çünkü oraya gittiğinizde, 8 binden fazla kişinin öldüğünü gördüğünüzde bu az bir sayı değil ister istemez empati kuruyorsunuz, üzülüyorsunuz, farklı duygular yaşıyorsunuz. Bence bu yürüyüş ülkemiz için çok önemli bir şey. Herkesin hayatında en az bir kez buraya, Srebrenitsa’ya gelmesini içtenlikle tavsiye ediyorum. Belki bazı çocuklar için kolay olmayabilir ama yine de herkese öneriyorum. Çünkü burada çok şey öğreniyorsunuz, farklı ülkelerden gelen insanlarla tanışıyorsunuz. Kendi tarihinize ya da sevdiğiniz bir ülkenin tarihine daha fazla maruz kalıyorsunuz. O yüzden herkese yürekten buraya gelmesini öneriyorum. Dünyadaki en kolay şey değil elbette, ama yürürken kendinize zaman tanıyorsunuz. Tüm bu yerleri gördüğünüzde, olanları düşünmeden edemiyorsunuz. Gözyaşı dökmemek elde değil. Bu kadar insanı bir arada görmek hoşuma gidiyor. Gelecek yıl tekrar gelmek için sabırsızlanıyorum çünkü bu ülkemiz için gerçekten çok güzel bir şey. Farklı ülkelerden bu kadar insanın buraya gelip onları hatırlaması önemli. Onları unutamayız; her yıl gelinirse unutulmazlar. Bence her şey çok güzel organize edilmiş. Burada bu kadar insan var ve her şeyin organize edilmesi kolay değil. Bu insanlara yemek sağlamak, barınma sağlamak gerekiyor. Çok içenler var, bu yüzden birçok aksilik olabilir. Tüm bunlar göz önüne alındığında organizasyon gerçekten iyi yapılmış. Bu muhteşem yolculukta herkesin bir parçası olduğum için mutluyum" dedi.

"Bu soykırımı unutmadık, unutturmayacağız"

İnsani yardımda çalışan Bosna Hersekli olan Samir Garip, "Bu insanlar bugün 30 kilometre yürüyüş yaptı. Yürüyüş dün başladı. Yarın bitecek. Bu güzel organizasyon için Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’ne teşekkür ediyoruz. Yıllarca her milletten insan yürüyüşe geliyor ancak 30 yılda katılım çok daha fazla oldu. Kayıtlı 8 bin kişi var ancak şu an kesin sayı belli değil, daha fazla insan var. 11 Temmuz’da cenaze var, kimliği belirlenen 7 kişi defnedilecek. Bu soykırımı unutmadık, unutturmayacağız. Hayatta kalan annelerimiz var. Bizim yaşlı bakım evlerimizde 30 annemiz kalıyor. Her gün hikayelerini dinliyorum. O anneler okuma yazmaya bilmiyorlar ama herkese öğretmen oldular" ifadelerini kullandı.

"Boşnak kardeşlerimizin yanında olmak için yürüyüşe katıldık"

Konya’dan yürüyüşe içi gelen Musab Şamir Taşkın, "Boşnak kardeşlerimizin yanında olmak için yürüyüşe katıldık. Bu soykırımı bir nevi protesto etmek için geldik. İlk defa geldik. 11 kişi geldik, her sene gelmeyi düşünüyorum. Burada Türk bayrağını ve Kocaeli Büyükşehir Belediyesini görmek bize mutluluk verdi" dedi.